10. April 2024

Inhaltsverzeichnis

Staatliche Hilfestellungen und Vergünstigungen für Personen mit Autismus bzw. Eltern von Personen mit Autismus (Regelwerk, Umsetzung in der Praxis)

Angebote im Bereich Sonderunterricht (finanzielle Beteiligung der Eltern, Höhe der Kosten)

Angebote durch NGOs

Soziale Stigmatisierung und Diskriminierung

Vorhandensein funktionierender, unabhängiger Beschwerdestellen

Quellen

Anhang: Quellenbeschreibungen und Informationen aus ausgewählten Quellen

Kurzbeschreibungen zu den in dieser Anfragebeantwortung verwendeten Quellen sowie Ausschnitte mit Informationen aus diesen Quellen finden Sie im Anhang.

Bitte beachten Sie, dass die in dieser Anfragebeantwortung enthaltenen Übersetzungen aus dem Türkischen unter Verwendung von technischen Übersetzungshilfen erstellt wurden. Es besteht daher ein erhöhtes Risiko, dass diese Arbeitsübersetzungen Ungenauigkeiten enthalten.

Staatliche Hilfestellungen und Vergünstigungen für Personen mit Autismus bzw. Eltern von Personen mit Autismus (Regelwerk, Umsetzung in der Praxis)

Die Autismusorganisation ODFED (Otizm Dernekleri Federasyonu) beschreibt auf einem undatierten Beitrag ihrer Webseite die Möglichkeit Sozialhilfe für häusliche Pflege zu beziehen. Dies sei laut ODFED die beste finanzielle Unterstützung, die man in der aktuellen Gesetzgebung erhalten könne. Sie werde Personen gewährt, die sich um Menschen mit einem Invaliditätsgrad von mindestens 50 Prozent kümmern, deren Bericht des Behindertengesundheitsausschusses den Vermerk „Schwere Behinderung“ trage und die sich nicht selbst versorgen könnten. Der Nettobetrag entspreche der Höhe des Mindestlohns ohne die Mindestermäßigung und werde monatlich ausbezahlt. Die als Betreuungsperson benannte Person müsse mit dem pflegebedürftigen Menschen verwandt sein und im selben Haushalt leben (ODFED, ohne Datum (a)).

Zwei Mütter mit Kindern mit Autismus hätten gegenüber 9.köy im November 2022 angegeben, dass der Zuschuss für häusliche Pflege 3.350 TL (99 Euro[1]) (pro Monat) betrage. Laut einer der Mütter reiche dieses Geld nicht aus, um eine Wohnung zu mieten (9.köy, 29. November 2022).

Laut NTV betrage der Zuschuss für häusliche Pflege für das Jahr 2024 für die Pflege von Personen unter 18 Jahren 3.790 TL (112 Euro) (NTV, 27. Dezember 2023).

Die Deutsche Welle (DW) berichtet in einem Artikel vom Februar 2021 von der Mutter eines autistischen Kindes, die vom Staat keine Invaliditätsrente und trotz fünfmaligem Antrag auch keinen Zuschuss für häusliche Pflege erhalten habe. Nach einem Umzug nach Ankara habe sie schließlich eine Rente von 800 TL (24 Euro) erhalten (DW, 11. Februar 2021).

Die Autismusorganisation Kobder veröffentlicht im April 2018 weitere Informationen zu sozialen Rechten von Familien mit autistischen Familienmitgliedern. Neben dem genannten Zuschuss für häusliche Pflege gebe es eine Deckung von Ausgaben für Sonderpädagogik (weitere Informationen finden Sie im Unterpunkt „Angebote im Bereich Sonderunterricht“). Personen im Besitz eines Behindertenausweises könnten außerdem von folgenden Ermäßigungen profitieren:

·       Einkommensteuerabzug

·       50 Prozent Ermäßigung bei der Staatsbahn (bei einem Invaliditätsgrad ab 40 Prozent)

·       40 Prozent Ermäßigung bei Flügen (bei einem Invaliditätsgrad ab 50 Prozent)

·       Stadtbusse seien kostenlos oder kostengünstiger erhältlich

·       Rabatte für Kino-, Theaterbesuche etc.

·       40 Prozent Ermäßigung bei den Telefonanbietern Turkcell und Telsim

Personen mit einem Invaliditätsgrad ab 40 Prozent könnten außerdem unter bestimmten Bedingungen gratis Zahnbehandlungen erhalten. Weiters könnten Familien von Kindern zwischen 4 und 15 Jahren, deren Gewicht zwischen 17 und 57 kg betrage, einen Zuschuss für Windelkosten beantragen (Kobder, 16. April 2018).

Eine für eine 2023 publizierte Studie über die Herausforderungen für Familien autistischer Kinder interviewte Mutter habe angegeben, dass der Staat nur drei Pakete Windeln alle zwei Monate zur Verfügung stelle. Dies reiche nicht aus. Teilnehmer·innen hätten weiters finanzielle Probleme beim Kauf von Bildungsmaterialien für ihr Kind sowie bei der Gewährleistung von Therapien und Diäten und der Deckung sonstiger Gesundheitsbedürfnisse des Kindes beanstandet (Rfat et al., 23. Februar 2023).

Es konnten keine weiteren Informationen über die Umsetzung in der Praxis gefunden werden.

Detailliertere Informationen zu den oben genannten Punkten, inklusive relevanter Gesetzestexte (auf Türkisch), finden Sie unter folgendem Link der Autismusorganisation Otizm Vakfı:

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Engelli Hakları, ohne Datum (a)
https://www.otizmvakfi.org.tr/engelli-haklari/188

Der Verein Gökkuşağı Otizm Vakfı beschreibt auf seiner Webseite neben den bereits genannten Vergünstigungen, dass Personen mit Autismus bis zum 18. Lebensjahr kostenlos von der allgemeinen Krankenversicherung profitieren würden. Für Personen über 18 Jahren gebe es die Möglichkeit einer kostenlosen Familienversicherung oder des Antrags auf eine sogenannte „Grüne Karte“[2]. Familien von Personen mit Autismus, deren Invaliditätsgrad 90 Prozent überschreite und die zusätzliche Behinderung hätten, seien von der Steuer auf Fahrzeugkäufe befreit. Es gebe auch einen Rabatt auf die Wasserrechnungen, der zwischen 50 und 60 Prozent liege und je nach Gemeinde variiere. Wenn die Pflege des pflegebedürftigen Menschen innerhalb der Familie nicht möglich sei, gebe es die Möglichkeit von institutioneller Pflege. Es gebe außerdem öffentliche Bildungszentren mit unterschiedlichen Berufsausbildungsprogrammen für Menschen mit Behinderungen. Für Personen mit einem Invaliditätsgrad ab 40 Prozent werde von den Zentren keine Gebühr erhoben. Personen zwischen 18 und 65 Jahren und mit einem Invaliditätsgrad von zwischen 40 und 69 Prozent könnten unter bestimmten Voraussetzungen eine Invaliditätsrente beziehen (Gökkuşağı Otizm Vakfı, ohne Datum (a))

Angebote im Bereich Sonderunterricht (finanzielle Beteiligung der Eltern, Höhe der Kosten)

Die Autismusvereinigung Otizm Vakfı erklärt in einem undatierten Beitrag auf ihrer Webseite, dass es in der Türkei drei Arten von Bildungsumfeld für Kinder mit Autismus gebe: Inklusive Bildung, Sonderpädagogikklassen und Zentren für Sonderpädagogik. Im Falle von inklusiver Bildung würden die Kinder ihre Ausbildung in einer öffentlichen oder privaten Schule erhalten, die auch von Kindern ohne Autismus besucht werde. Der Staat solle die notwendigen Unterstützungsleistungen zur Verfügung stellen, um ein integriertes Lernen zu ermöglichen, inklusive der Möglichkeit, den Lehrplan anzupassen. Kinder könnten entweder die gesamte Unterrichtszeit oder einen Teil davon in einer inklusiven Klasse verbringen. Im letzteren Fall würde das Kind einen Teil der Unterrichtszeit in einer Sonderpädagogikklasse verbringen. Inklusiven Schulen würden spezielle Lernmaterialien zur Verfügung gestellt und es gebe maximal zwei Schüler·innen mit sonderpädagogischem Förderbedarf pro Klasse. Weiters gebe es Schulen mit speziellen Sonderpädagogikklassen. Die maximale Klassengröße betrage vier Schüler·innen und Absolvent·innen würden kein Zeugnis, sondern einen Alphabetisierungsnachweis erhalten. Schließlich gebe es öffentliche und private Zentren für Sonderpädagogik für Schüler·innen, denen es nicht möglich sei, eine Regelschule zu besuchen. In den öffentlichen Zentren werde ein vom Ministerium vorbereitetes Programm umgesetzt, um unter anderem Alltagskompetenzen zu verbessern. Es gebe Einzel- sowie auch Gruppentraining. Die Dauer der Ausbildung und die Anzahl der wöchentlichen Unterrichtsstunden werde vom Ausschuss für Sonderpädagogikdienste festgelegt. Schüler·innen von sonderpädagogischen Zentren, denen es nicht möglich sei, die achte Klasse bis zum Ende der Pflichtschulzeit abzuschließen, könne das Recht eingeräumt werden, die Schule für maximal zwei weitere Jahre zu besuchen (Otizm Vakfı, ohne Datum (b)).

9.köy zitiert in einem Artikel vom Juni 2023 die Autismusorganisation Tohum Otizm Vakfı. Laut der Organisation hätten Kinder zwar das Recht zusätzlich zur sonderpädagogischen Unterstützung eine inklusive Ausbildung als Schüler·innen in Regelschulen zu erhalten, doch sei dies oft nicht möglich. Kinder seien gezwungen, häufig Schule zu wechseln, weil sie von der Schulleitung, den Lehrer·innen und einigen Eltern nicht erwünscht seien (9.köy, 1. Juni 2023).

DW berichtet in einem Artikel vom Jänner 2022 von einer parlamentarischen Anfrage von Sibel Özdemir, einer Abgeordneten der Istanbuler CHP (Cumhuriyet Halk Partisi), an den Bildungsminister zur Bildungsquote von Schüler·innen mit Autismus. Laut dem zu der Zeit amtierenden Bildungsminister Mahmut Özer hätten zum Zeitpunkt der Berichterstattung etwa 92 Prozent der Menschen mit Autismus im Alter zwischen 0 und 19 Jahren in der Türkei keinen Zugang zu Bildung gehabt. Es seien zum Zeitpunkt der Beantwortung der parlamentarischen Anfrage 41.854 Schüler·innen mit Autismus im E-Schulsystem registriert. Es gebe in der Türkei 1.521 Sonderschulen mit 19.357 Lehrer·innen. Gleichzeitig gebe es 638 unterstützende Unterrichtsräume, die nach den festgelegten Standards ausgestattet seien. 174 Sonderpädagogikklassen seien an die Standards angepasst worden. Özdemir habe darauf hingewiesen, dass die Zahl der Kinder mit Autismus in der Altersgruppe von 0 bis 14 Jahren in der Türkei in etwa 150.000 betrage. Wenn dies auf die Altersgruppe von 0 bis 19 Jahre hochgerechnet werde, würden in etwa 500.000 Kinder mit Autismus auf eine Ausbildung warten.[3] Sie habe weiters darauf hingewiesen, dass die Zahlen nicht zeigen würden, ob die Bildung der Kinder im Bildungssystem durchgehend oder unterbrochen worden sei. Dazu komme, dass Kinder mit Autismus in der Türkei nur zwei Stunden Unterricht pro Woche erhalten würden (DW, 26. Jänner 2022).

9.köy zitiert in einem Artikel vom November 2022 die Mutter eines autistischen Kindes, Ayşe Berber. Laut Berber stelle der Staat ihrem autistischen Kind nur acht bis zehn Stunden Unterricht pro Monat kostenlos zur Verfügung. Zusätzliche Bildungseinheiten würden in etwa 400 TL (12 Euro) pro Stunde kosten. Darüber hinaus brauche das Kind weitere Unterstützungsprogramme, wie Sport. Auch diese seien kostenpflichtig. Berber habe 5.600 TL (166 Euro) für 20 Trainingseinheiten bezahlt. Der Staat zahle nur einen Bruchteil des Geldes, das sie für ihr Kind benötige. Das monatliche Bildungsbudget für ihr Kind belaufe sich auf etwa 13.000 TL (386 Euro). Vom Staat erhalte sie 3.350 TL (99 Euro). Weiters erklärt Berber, dass das Personal in Sonderpädagogikklassen nicht geschult sei. In der Klasse ihres Kindes habe ein Lehrer ohne sonderpädagogische Ausbildung unterrichtet, der nicht gewusst habe, wie man autistische Kinder behandle. Lale Özgün, die Mutter eines fünfjährigen Sohnes mit Autismus, erklärt gegenüber 9.köy, dass in der Türkei nicht jedes Kind mit Autismus die gleiche Bildung erhalte. Einige Familien hätten ein Budget von 30.000 TL (890 Euro), um ihren Kindern die notwendige Bildung zu ermöglichen, andere Familien müssten mit der vom Staat kostenlos bereitgestellten Bildung auskommen. Letztere sei unzureichend. Laut Özgün betrage die Mindestgebühr für eine Unterrichtsstunde 400-500 TL (12-15 Euro). Sie könne sich nur 12 zusätzliche Unterrichtsstunden für ihr Kind leisten. Familien, die nur von einem Mindestlohn leben, könnten sich überhaupt keine Extrastunden leisten. Auch Engin Arslan, Leiter der Einrichtung und Sportakademie der Autismusorganisation Otizm Vakfı erklärt, dass viele Kinder mit Autismus keinen Zugang zu hochwertiger Bildung hätten. Der Staat biete zwei Stunden Einzel- und eine Stunde Gruppenunterricht pro Woche (9.köy, 29. November 2022). Özgül Gürel, stellvertretende Geschäftsführerin von Tohum Otizm Vakfi bestätigt in einem Interview mit Cumhuriyet vom Februar 2022, dass das Recht auf Bildung, das durch Sonderpädagogik- und Rehabilitationszentren gewährleistet werde, die dem Ministerium für nationale Bildung angeschlossen seien, insgesamt 12 Stunden Training pro Monat, acht Stunden Einzel- und vier Stunden Gruppentraining, umfasse (Cumhuriyet, 23. Februar 2022).

Independent Türkçe veröffentlicht im April 2022 ein Gespräch mit Semine Aydoğan, Vorstandsmitglied des türkischen Verbands für Intensivpflegekräfte und Mutter eines Kindes mit Autismus. Aydoğan erklärt, dass die meisten Familien sich die Gebühren für Einzelunterricht nicht leisten könnten. Laut dem Artikel übernehme der Staat acht Stunden der Ausbildung pro Woche (Bitte beachten Sie, dass in jedem anderen gesichteten Artikel von acht bzw. 12 Stunden pro Monat statt pro Woche berichtet wird, Anmerkung ACCORD) bis zum Alter von vier Jahren und 12 Stunden über dem Alter von vier Jahren. Die Stundengebühr für Einzelunterricht wie Sprachtherapie, sensorische Integration (Ergotherapie) und Sonderpädagogik betrage 500 TL (15 Euro). Aydoğan spricht außerdem über Probleme, eine Schule zu finden, die gewillt sei, Kinder mit Autismus aufzunehmen. Sie habe keinen öffentlichen Kindergarten für ihre Tochter gefunden und habe einen Kredit aufnehmen müssen, um sie in einen privaten Kindergarten zu schicken (Independent Türkçe, 5. April 2022).

Auch gegenüber Evrensel berichten zwei Mütter autistischer Kinder im September 2021 von ihrer Herausforderung, einen angemessenen Schulplatz für ihre Kinder zu erhalten. Eine Schule hätte sich geweigert, ihr Kind aufzunehmen, eine weitere Schule habe Eltern gebeten, in der Schule zu warten, bis das Kind den Unterricht beendet habe, und in einer Schule in Servan habe der sonderpädagogische Bereich aus einem sehr kleinen kahlen Raum mit einem einzigen Fenster im Keller der Schule bestanden. Eine der Mütter erklärt, dass Lehrer·innen ihrem Sohn keine Beachtung schenken und nicht auf seine Bedürfnisse eingehen würden (Evrensel, 26. September 2021).

Tohum Otizm Vakfi betreibt eine private Schule für Kinder mit Autismus in Istanbul, in der sie intensiv sonderpädagogisch betreut würden (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (a)). Es gebe die Möglichkeit des Antrags auf ein Stipendium (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (b)). Es konnte nicht herausgefunden werden, wie hoch die Schulgebühren ohne Stipendium sind.

Angebote durch NGOs

Die folgenden Quellen enthalten Informationen über Tätigkeiten von türkischen NGOs (Vereinen, Stiftungen und Vereinigungen), die auf den undatierten Webseiten der Organisationen selbst gefunden wurden. Es konnten nicht überprüft werden, ob diese Tätigkeiten aktuell stattfinden, wer Zugang zu den genannten Aktivitäten hat und ob die Aktivitäten kostenlos zu Verfügung gestellt werden oder gebührenpflichtig sind:

Alpaslan Otizm Vakfı biete Bildungsprogramme für Menschen mit Autismus in Sapanca an (Alpaslan Otizm Vakfı, ohne Datum).

Denizli Otizm Derneği setze sich unter anderem dafür ein, dass autistische Menschen mit anderen autistischen Altersgenoss·innen zusammenkommen und organisiere Sommerclubs, Kunst- und Musikworkshops sowie Samstagsworkshops (Denizli Otizm Derneği, ohne Datum).

Gökkuşağı Otizm Vakfı, mit Sitz in Denizli, biete lebenslange Unterstützung für autistische Menschen, unter anderem sei die Einrichtung eines Wohn- und Pflegezentrums geplant (Gökkuşağı Otizm Vakfı, ohne Datum (b)).

Kobder, eine Autismusorganisation in Zonguldak, veröffentlicht auf ihrer Webseite ohne genauere Beschreibung des Tätigkeitsbereichs der Organisation eine Vielzahl von Fotos von Veranstaltungen mit autistischen Kindern(Kobder, ohne Datum).

ODER Otizm Derneği, mit Hauptsitz in Izmir, organisiere Seminare, Kurse und Symposien unter anderem für Familien von Menschen mit Autismus, stelle Dienstleistungen in den Bereichen Sport, Kunst und Berufsausbildung für Menschen mit Autismus bereit und organisiere Treffen für von Autismus betroffene Familien (ODER Otizm Derneği, ohne Datum).

Otizm Dernekleri Federasyonu (ODFED) habe aktive Mitgliedsvereine in Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa, Edirne, Balıkesir, Manisa, Zonguldak, Antalya und Samsun. ODFED unterstütze autistische Kinder und ihre Familien, die Diskriminierung und Entrechtung ausgesetzt seien, in rechtlichen Verfahren, die zur Durchsetzung ihrer Rechte, wie das Recht auf Gesundheit oder Bildung, notwendig seien (ODFED, ohne Datum (b)).

Otizm Vakfi betreibe in Ankara ein Sporttrainingszentrum, ein Sonderpädagogik- und Rehabilitationszentrum und ein Arbeits- und Berufsbildungszentrum für Menschen mit Autismus (Otizm Vakfi, ohne Datum (c)).

Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği (ÖCED) ist ein Verein Istanbul, dessen Ziel es sei, Menschen mit Autismus und ihre Familien ihr Leben lang zu unterstützen. ÖCED organisiere autismusfreundliche Veranstaltungen, führe Workshops durch und biete Schulungsmöglichkeiten, um Kinder und ihre Betreuer·innen zu stärken (ÖCED, ohne Datum).

Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı’nda (SOBE) ist eine Stiftung, die ein Ausbildungszentrum für Menschen mit Autismus in Konya betreibe (SOBE, ohne Datum).

Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı (TODEV) habe die Eröffnung zweier Schulen für Kinder mit Autismus und eines Lebenszentrums initiiert und organisiere Weiterbildungen (TODEV, ohne Datum).

Tohum Otizm Vakfi betreibe unter anderem eine private Schule für Kinder mit Autismus, in der sie intensiv sonderpädagogisch betreut würden (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (a)). Es gebe die Möglichkeit des Antrags auf ein Stipendium (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (b)).

Soziale Stigmatisierung und Diskriminierung

Euronews veröffentlicht im November 2019 einen Artikel über Vorfälle an der Merkey-Mehmetçik-Grundschule in Aksaray. Eltern nicht-autistischer Kinder und der Nachbarschaftsvorsteher der Schule hätten die Schließung der Klassen autistischer Schüler·innen der Schule gefordert und Proteste organisiert. Laut Cennet İnceöz, Vizepräsidentin des Vereins für Solidarität mit Kindern mit Autismus und Muttereines autistischen Kindes, sei der Protest nur die Spitze des Eisbergs. Familien mit autistischen Kindern würden gemobbt. In der Merkey-Mehmetçik-Grundschule hätten Mütter autistischer Kinder die Schule mit ihren Kindern nur durch die Hintertür statt durch den Haupteingang betreten dürfen. Mütter hätten in der Schule warten müssen, um ihre Kinder zu unterstützen, und der Klassenraum der autistischen Kinder sei nur fünf Quadratmeter groß gewesen. Nachdem der Fall von der Presse aufgegriffen worden sei, habe das Bildungsministerium eine Untersuchung des Sachverhalts eingeleitet (Euronews, 8. November 2019).

Nach den Vorfällen an der Merkey-Mehmetçik-Grundschule seien laut Euronews Familien autistischer Kinder in Istanbul zusammenzukommen, um darauf aufmerksam zu machen, dass Diskriminierung von Autist·innen allgegenwärtig sei. Laut den Familien seien sie in öffentlichen Verkehrsmitteln, auf der Straße und überall dort, wo es Menschen gibt, Gewalt ausgesetzt (Euronews, 16. November 2019).

Açık Radyo schreibt im Dezember 2019, dass in den sozialen Medien ein Fall bekannt geworden sei, bei dem eine Familie mit einem autistischen Kind von Nachbar·innen verklagt und aufgefordert worden sei, ihr Haus zu räumen. Der Grund sei die Lautstärke des Kindes gewesen (Açık Radyo, 5. Dezember 2019).

ÖCED veröffentlicht im Oktober 2020 die Ergebnisse einer Voruntersuchung zum Thema „Diskriminierung von Menschen mit Autismus“. Die meisten der Familien des Vereins hätten Diskriminierung erlebt. Laut der Untersuchung seien die Zahl und Kontinuität von diskriminierenden Vorfällen überraschend. Menschen mit besonderen Bedürfnissen würden „stark und ständig“ diskriminiert, unter anderem auch in Schulen (ÖCED, 21. Oktober 2020).

Die Deutsche Welle (DW) zitiert in einem Artikel vom Februar 2021 die Mutter eines 13-jährigen autistischen Sohnes. Laut der Mutter sei es allgemein sehr schwierig, autistische Kinder in einer Schule anzumelden. Im Falle ihrer Familie, die im Bezirk Niksa in Tokat lebe, habe ihr Sohn die erste Klasse Volksschule in sechs verschiedenen Klassen absolviert. Er sei von zwei Lehrer·innen aus der Klasse verwiesen worden. Er habe vier Mal Schule wechseln müssen. Die Mutter habe öfter zu hören bekommen, dass ihr Kind nicht für die Schule geeignet sei. Eine weitere Familie mit einem autistischen Kind sei aus ihrer Wohnung in Izmir vertrieben worden. Sie seien dann mit Hilfe einer NGO nach Ankara umgezogen (DW, 11. Februar 2021).

Das Stockholm Center for Freedom (SCF) zitiert in einem Artikel vom Dezember 2021 einen Bericht der politischen Partei HDP (Halkların Demokratik Partisi), laut dem Menschen mit Behinderungen zu den am stärksten diskriminierten Menschen in der Türkei gehören würden. Bezeichnungen für viele Behinderungen wie Autismus, Lernbehinderungen, Blindheit und psychische Erkrankungen würden im Türkischen als Beleidigungen verwendet (SCF, 6. Dezember 2021).

Denizli Otizm Derneği veröffentlicht im Mai 2022 einen Bericht über die Bildungssituation von Menschen mit Autismus, für den Familien mit autistischen Kindern (insgesamt 73 Personen) befragt worden seien sowie Fokusgruppentreffen mit neun Lehrer·innen von autistischen Schüler·innen und neun Eltern autistischer Kinder abgehalten worden seien. Laut dem Bericht hätten 11 Personen in Schulen und 6 Personen in sonderpädagogischen Rehabilitationseinrichtungen Gewalt erfahren. Im Fall der Einrichtungen sei die Gewalt in drei Fällen von Lehrer·innen ausgegangen. Weiters hätten über 50 Prozent der Befragten angegeben, dass ihre Kinder mindestens einmal nicht in einer Schule aufgenommen worden seien. 30 von 72 Befragten hätten angegeben, dass sie diskriminiert worden seien, weil sie ein Kind mit Autismus hätten (Denizli Otizm Derneği, 10. Mai 2022).

Denizli Otizm Derneği verfasst im selben Jahr eine Einreichung für den UN-Ausschuss für die Rechte des Kindes. Darin schreibt Denizli Otizm Derneği, dass Informationen über Gewalt- und Missbrauchsfälle in Betreuungseinrichtungen für Menschen mit Behinderungen nicht an die Öffentlichkeit weitergegeben würden. Die Zentren (von denen es mit Stand 2021 acht für Menschen mit Autismus gebe) würden nicht von einem unabhängigen Überwachungsmechanismus überwacht, an dem die Zivilgesellschaft beteiligt sei. Fälle, die an die Öffentlichkeit gelangt seien, würden zeigen, dass es in den Einrichtungen Fälle von Misshandlungen und Folter gebe. Im Jahr 2020 sei ein Fall an die Öffentlichkeit gelangt, in dem eine Person mit Autismus im Pendik Life without Disability Care, Rehabilitation and Family Counseling Center Gewalt erlitten habe. Laut Presseberichten sei dieselbe Person in derselben Einrichtung im Jänner 2022 erneut geschlagen worden, sodass sie sich ihre Rippen gebrochen habe. Kinder mit Autismus könnten laut Denizli auch in Bildungseinrichtungen außerhalb von Betreuungseinrichtungen Gewalt ausgesetzt sein. In der von Denizli durchgeführten Untersuchung (siehe oben) hätten Familien von Fällen von Gewalt im Zusammenhang mit formalen Bildungseinrichtungen und Sonderpädagogik- und Rehabilitationszentren berichtet (Denizli Otizm Derneği, 2022, S. 6-7).

Gazete Duvar veröffentlicht im Dezember 2022 ein Interview mit Serap Dikmen Ahmetoğlu, einer der Gründer·innen des Vereins KEDi Otizm Derneği, der sich darauf spezialisiert, Studien durchzuführen, um die wirksame und gleichberechtigte Teilhabe von Menschen mit Autismus am gesellschaftlichen Leben zu unterstützen. Laut Ahmetoğlu sei die türkische Gesellschaft mit den Eigenschaften autistischer Menschen nicht vertraut, grenze sie aus und diskriminiere sie. Betroffene seien Defiziten im Bildungs-, Gesundheits- und Sozialwesen des Staates ausgesetzt. Erwachsene und ältere Autist·innen würden völlig außer Acht gelassen. Das Problem der mangelnden Akzeptanz und Einbindung autistischer Menschen in der Gesellschaft sei so groß, dass es an Diskriminierung grenze. Ahmetoğlus Sohn besuche als Inklusionsschüler die 7. Klasse. Seine Klassenkamerad·innen würden ihn nie anrufen oder ihn in ihre Wochenendpläne miteinbeziehen. Es gebe auch keine Unterstützung, um autistische Erwachsene in die Arbeitswelt zu integrieren. Laut Ahmetoğlu müsse sich die gesellschaftliche Perspektive verändern. Die Aufklärungsarbeit zum Autismus stehe jedoch erst am Anfang (Gazete Duvar, 3. Dezember 2022).

In dem oben genannten Artikel von Independent Türkçe kritisiert Semine Aydoğan die Haltung von Pädagog·innen und Eltern. Laut Aydoğan wolle niemand ein Kind mit Autismus in der Klasse haben. Es würden Gründe genannt, um das Kind nicht in Schule oder in den Kindergarten aufnehmen zu müssen. Die Kinder würden aus dem System gedrängt (Independent Türkçe, 5. April 2022).

Vorhandensein funktionierender, unabhängiger Beschwerdestellen

Lexology veröffentlicht im Dezember 2021 eine vergleichende Analyse des Antidiskriminierungsrechts in Europa und der Türkei. Laut dem Artikel könnten Klagen wegen Diskriminierung vor Zivil-, Verwaltungs- und Strafgerichten eingereicht werden. Opfer von Diskriminierung könnten im Rahmen eines Gerichtsverfahrens Schadensersatz fordern. Darüber hinaus könnten die Opfer beim Verfassungsgericht einen individuellen Antrag auf Begrenzung auf der in der türkischen Verfassung geregelten Rechte und Freiheiten im Rahmen der Europäischen Menschenrechtskonvention (EMRK) und der Zusatzprotokolle stellen. Sollte der individuelle Antrag vom Verfassungsgericht für unzulässig befunden werden, könne sich das Opfer das Recht vorbehalten, beim Europäischen Gerichtshof für Menschenrechte (EGMR) einen Antrag zu stellen. Es stünde ein weiteres internationales Verfahren zur Verfügung: Die Türkei das erste Fakultativprotokoll der Vereinten Nationen zum Internationalen Pakt über bürgerliche und politische Rechte (ICCPR) unterzeichnet, wonach Einzelpersonen eine Beschwerde beim Menschenrechtsausschuss einreichen könnten. In der Türkei gebe es auch außergerichtliche Stellen, bei denen Opfer eine Wiedergutmachung wegen diskriminierender Behandlung beantragen könnten. Die Opfer könnten Diskriminierungsbeschwerden bei der türkischen Institution für Menschenrechte und Gleichstellung (gegründet durch Gesetz Nr. 6701) einreichen, die befugt sei, im Falle von Diskriminierung eine Geldstrafe zu verhängen (Lexology, 1. Dezember 2021).

Die Webseite der Menschenrechts- und Gleichstellungsinstitution der Türkei (TİHEK) finden Sie unter folgendem Link:

·      TİHEK - Human Rights and Equality Institution of Türkiye, Startseite, ohne Datum
https://www.tihek.gov.tr/en

Weiters könnten Opfer eine Beschwerde bei der Ombudsstelle einreichen, die befugt sei, die Beschwerde in Bezug auf Menschenrechtsfragen zu prüfen (Lexology, 1. Dezember 2021).

Die Webseite der Ombudsstelle finden Sie unter folgendem Link:

·      KDK – Kamu Denetçiliği Kurumu: Startseite, ohne Datum
https://www.ombudsman.gov.tr/

Neben diesen Institutionen gebe es auch andere außergerichtliche Gremien wie die Menschenrechtsuntersuchungskommission der Großen Türkischen Nationalversammlung, Menschenrechtsausschüsse in Provinzbezirken und das Büro zur Untersuchung von Vorwürfen von Menschenrechtsverletzungen des Ausschusses für Chancengleichheit für Frauen und Männer der Großen Nationalversammlung, den Ethikrat für den öffentlichen Dienst und den Ausschuss zur Bekämpfung von Mobbing am Arbeitsplatz. Einzelpersonen könnten auch eine alternative Streitbeilegung anstreben, einschließlich Mediation und Verwaltungsverfahren (Lexologie, 1. Dezember 2021).

Laut der oben genannten Einreichung der Denizli Autismus-Vereinigung beim UN-Ausschuss für die Rechte des Kindes aus 2022 seien die Ombudsstelle sowie die Menschenrechts- und Gleichstellungsinstitution der Türkei (TİHEK; HREIT) keine unabhängigen und wirksamen Institutionen. Die Mitglieder der Gremien würden von der Regierung ernannt. Darüber hinaus gebe es keine wirksamen Mechanismen zur Prävention von Menschenrechtsverletzungen. Die Ombudsstelle gebe lediglich Empfehlungen ab und der Mehrzahl der Empfehlungen werde nicht Folge geleistet. Es sei nicht bekannt, ob Empfehlungen zu Kinderrechten ausgesprochen wurden. TİHEK sei dazu befugt, die Umsetzung internationaler Menschenrechtskonventionen, denen die Türkei beigetreten ist, zu überwachen. Allerdings habe TİHEK bis 2022 keinen Bericht über die Überwachung der nationalen Umsetzung einer Konvention erstellt (Denizli Otizm Derneği, 2022, S. 4).

Die Anwaltskanzlei MDM beschreibt auf ihrer Webseite das elektronische Tool CiMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’nin, Kommunkationszentrum des Präsidenten), eine von der türkischen Präsidentschaft geschaffene Plattform, die es Bürger·innen ermögliche, ihre Anfragen, Beschwerden und Vorschläge zu übermitteln. Bürger·innen könnten die Plattform unter anderem dazu verwenden, um sich darüber zu beschweren, wenn sie schikaniert worden seien, es sich bei der Tat jedoch nicht um eine Straftat gehandelt habe. Die Beschwerden sowie andere Arten von Anträgen würden von CiMER-Mitarbeiter·innen gelesen und an die zuständige öffentliche Einrichtung weitergeleitet (MDM, ohne Datum)

Global Voices beschreibt in einem Artikel vom September 2022, dass über CiMER sowohl Beschwerden persönlicher Natur (das Beispiel eines Problems innerhalb der Familie wird genannt) wie auch Beschwerden das gesellschaftliche Leben betreffend (es seien eine große Anzahl von Beschwerden gegen die Musik-Streaming-Plattform Spotify eingegangen, die zu Ermittlungsverfahren geführt hätten) eingereicht würden. Im Jahr 2021 seien 6,1 Millionen Anträge von Bürger·innen mit Stellungnahmen, Informationsanfragen, Beschwerden, Anregungen und Aussagen des Dankes eingegangen. 5,5 Millionen dieser Anträge seien bearbeitet worden (Global Voices, 13. September 2022).

Die Webseite von CiMER finden Sie unter folgendem Link:

·      CiMER – Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi: Startseite, ohne Datum
https://www.cimer.gov.tr/

Es konnten im Rahmen der Onlinerecherche keine Erfahrungsberichte von Personen mit Autismus bzw. Familien von autistischen Personen gefunden werden, die die genannten Beschwerdestellen genutzt hätten. Es konnte im Rahmen der zeitlich begrenzten Recherche auch nicht herausgefunden werden, wie mit Beschwerden in der Praxis verfahren wird.

Quellen: (Zugriff auf alle Quellen am 10. April 2024)

·      9.köy: Otizmli çocuklar nitelikli eğitime erişemiyor, 29. November 2022
https://9koy.org/otizmli-cocuklar-nitelikli-egitime-erisemiyor.html

·      9.köy: Okul çağındaki 456 bin otizmli çocuk eğitim dışı, 1. Juni 2023
https://9koy.org/okul-cagindaki-456-bin-otizmli-cocuk-egitim-disi.html

·      Açık Radyo: Otizme ve otizmliye yönelik ayrımcılık ve kötü muamele: Apartmanda otizm ve spektrumdaki davranış örüntüleri, 5. Dezember 2019
https://acikradyo.com.tr/cetin-ceviz/otizme-ve-otizmliye-yonelik-ayrimcilik-ve-kotu-muamele-apartmanda-otizm-ve-spektrumdaki

·      Alpaslan Otizm Vakfı: Startseite, ohne Datum
https://alpaslanotizmvakfi.org/#

·      CiMER – Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi: Startseite, ohne Datum
https://www.cimer.gov.tr/

·      Cumhuriyet: Yoksul otizmli bireyler ihtiyacı olan eğitime ulaşamıyor, 23. Februar 2022
https://www.cumhuriyet.com.tr/egitim/yoksul-otizmli-bireyler-ihtiyaci-olan-egitime-ulasamiyor-1910236

·      Denizli Otizm Derneği: Ayrıştırma Kaynaştır Projesi, ohne Datum
https://denizliotizm.org/tr/ayristirma-kaynastir-projesi

·      Denizli Otizm Derneği: From the Denizli Autism Association; Submission to the UN Committee on the Rights of the Child; For the Pre-Session and Prior to Adoption of the List of Issues; 93 Pre-Sessional Working Group (26 Sep 2022 - 30 Sep 2022); Turkey; Autism and Discrimination in Education, 2022
https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/TreatyBodyExternal/DownloadDraft.aspx?key=/FD43aUhbzqqLOGcCynonP+UBY9Q73HryGO92FnucYTSYEffoX5jcVRTVr7Su19jS7/RCODeCgBXv/xEKHGmlA==

·      Denizli Otizm Derneği: Eğitimde Ayrıştırılan Otizmliler ve Çözüm Önerileri raporu çıktı, 10. Mai 2022
https://denizliotizm.org/tr/egitimde-ayristirilan-otizmliler-ve-cozum-onerileri-raporu-cikti

·      DW – Deutsche Welle: Türkische Beamte: Der Kampf um die Gesundheit, 25. September 2019
https://www.dw.com/de/t%C3%BCrkische-beamte-der-kampf-um-die-gesundheit/a-50562538

·      DW – Deutsche Welle: Türkiye'de otizm: "Çocuklarımız yok sayılıyor", 11. Februar 2021
https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-otizm-%C3%A7ocuklar%C4%B1m%C4%B1z-yok-say%C4%B1l%C4%B1yor/a-56535165

·      DW – Deutsche Welle: Otizmli öğrencilerin yüzde 92'si eğitime erişemiyor, 26. Jänner 2022
https://www.dw.com/tr/otizmli-%C3%B6%C4%9Frencilerin-y%C3%BCzde-92si-e%C4%9Fitime-eri%C5%9Femiyor/a-60562506

·      Euronews: Aksaray'da otizmli çocuklara yönelik ayrımcılık: Aysbergin görünen yüzü mü?, 8. November 2019
https://tr.euronews.com/2019/11/08/aksaray-da-otizmli-cocuklara-yonelik-ayrimcilik-aysbergin-gorunen-yuzu-mu

·      Euronews: Otizmli çocukların aileleri: Biz öldükten sonra ne olacak?, 16. November 2019
https://tr.euronews.com/2019/11/16/otizmli-cocuklarin-aileleri-biz-oldukten-sonra-ne-olacak

·      Evrensel: Otizmli öğrencilerin yeni eğitim dönemi de kabus!, 26. September 2021
https://www.evrensel.net/haber/443581/otizmli-ogrencilerin-yeni-egitim-donemi-de-kabus

·      Gazete Duvar: KEDİ Otizm Derneği yola çıktı: Temel sorun ayrımcılık, 3. Dezember 2022
https://www.gazeteduvar.com.tr/kedi-otizm-dernegi-yola-cikti-temel-sorun-ayrimcilik-haber-1591770

·      Global Voices: CIMER: a revolutionary platform or reporting tool in the hands of state sympathizers?, 13. September 2022
https://globalvoices.org/2022/09/13/cimer-a-revolutionary-platform-or-reporting-tool-in-the-hands-of-state-sympathizers/

·      Gökkuşağı Otizm Vakfı: Haklarımız, ohne Datum (a)
https://www.gov.org.tr/haklarimiz

·      Gökkuşağı Otizm Vakfı: Hakkımızda, ohne Datum (b)
https://www.gov.org.tr/vakfimiz/hakkimizda-18

·      Independent Türkçe: Otizmli evladı olan bir annenin çağrısı: Çocuklarımızı 2 Nisan'da hatırlayıp sonrasında unutmayın, 5. April 2022
https://www.indyturk.com/node/493276/sa%C4%9Flik/otizmli-evlad%C4%B1-olan-bir-annenin-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1-%C3%A7ocuklar%C4%B1m%C4%B1z%C4%B1-2-nisanda-hat%C4%B1rlay%C4%B1p

·      KDK – Kamu Denetçiliği Kurumu: Startseite, ohne Datum
https://www.ombudsman.gov.tr/

·      Kobder: Foto Galeri, ohne Datum
http://www.kobder.org/sayfa/13/foto-galeri

·      Kobder: Otistik Ailesinin Sosyal Haklari, 16. April 2018
http://www.kobder.org/icerik/manset/76/otistik-ailesinin-sosyal-haklari#:~:text=Otistik%20Ailesinin%20%C3%B6zel%20e%C4%9Fitim%20giderlerinin,bir%20%C3%A7ok%20sosyal%20hakk%C4%B1%20bulunmaktad%C4%B1r.&text=%C3%9Clkemizde%20resmi%20e%C4%9Fitim%20kurumlar%C4%B1nda%20verilen%20e%C4%9Fitim%20%C3%BCcretsizdir%20ve%20devlet%20taraf%C4%B1ndan%20kar%C5%9F%C4%B1lan%C4%B1r.

·      Lexology: A Comparative Analysis of Non-Discrimination Law in Europe and Turkey, 1. Dezember 2021
https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=0e0c8d8c-fc42-4f7f-b894-0b0974cda729

·      MDM, Hukuk & Danişmanlik: CiMER Nedir?, ohne Datum
https://mdmhukuk.com/cimer/#CIMER_Nedir

NTV: Evde bakım maaşı 2024'te ne kadar olacak? Engelli maaşı ne kadar oldu?, 27. Dezember 2023
https://www.ntv.com.tr/turkiye/evde-bakim-maasi-2024te-ne-kadar-olacak-engelli-maasi-ne-kadar-oldu,vhhxluI0I0GRGdMurQWnxQ#:~:text=%C4%B0%C5%9Fte%2C%20evde%20bak%C4%B1m%20maa%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n%202024,ayl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20ise%203790%20lira%20oldu.

·      ÖCED – Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği: Special Children Education and Solidarity Association (ÖÇED), ohne Datum
https://www.oced.org.tr/about-us/

·      ÖCED – Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği: Otizmli Bireylere Yönelik Ayrimcilik, 21. Oktober 2020
https://www.oced.org.tr/otizmli-bireylere-yonelik-ayrimcilik/

·      ODER Otizm Derneği: Hakkinda, ohne Datum
https://otizm.org/

·      ODFED – Otizm Dernekleri Federasyonu: Evde Bakım Maaşı, ohne Datum (a)
http://www.odfed.org/evde-bakim-maasi/

·      ODFED – Otizm Dernekleri Federasyonu: Biz Kimiz?, ohne Datum (b)
http://www.odfed.org/biz-kimiz/

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Engelli Hakları, ohne Datum (a)
https://www.otizmvakfi.org.tr/engelli-haklari/188

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Ailelerle Yol Haritası, ohne Datum (b)
https://www.otizmvakfi.org.tr/ailelerle-yol-haritasi/26

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Hakkımızda, ohne Datum (c)
https://www.otizmvakfi.org.tr/hakkimizda/9

·      Rfat, Mustafa et al.: Parenting Challenges in Families of Children with a Diagnosis of Autism Spectrum Disorder: A Qualitative Research Study in Istanbul, In: Global Social Welfare, 23. Februar 2023
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9947891/

·      SCF – Stockholm Center for Freedom: Disabled people among the most discriminated against in Turkey, says HDP report, 6. Dezember 2021
https://stockholmcf.org/disabled-people-among-the-most-discriminated-against-in-turkey-says-hdp-report/

·      SOBE – Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı’nda: Startseite, ohne Datum
https://www.sobe.org.tr/index.html

·      TİHEK - Human Rights and Equality Institution of Türkiye, Startseite, ohne Datum
https://www.tihek.gov.tr/en

·      TODEV – Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı: TODEV Kimdir?, ohne Datum
https://todev.org.tr/todev/

·      Tohum Otizm Vakfi, Özel Tohum Vakfı Özel Eğitim Uygulama Okulu, ohne Datum (a)
https://tohumotizm.org.tr/ozel-tohum-vakfi-ozel-egitim-okulu/okulumuz/

·      Tohum Otizm Vakfi, Burs Koşulları, ohne Datum (b)
https://tohumotizm.org.tr/ozel-tohum-vakfi-ozel-egitim-okulu/burs/

 

Anhang: Quellenbeschreibungen und Informationen aus ausgewählten Quellen

9.köy ist ein türkisches Medienportal.

·      9.köy: Otizmli çocuklar nitelikli eğitime erişemiyor, 29. November 2022
https://9koy.org/otizmli-cocuklar-nitelikli-egitime-erisemiyor.html

„9. Köy Haber Merkezine açıklamalarda bulunan otizmli çocuk annesi Ayşe Berber, devletin otizmli çocuğuna yalnızca ayda 8-10 saat eğitimi ücretsiz ulaştırdığını söyledi. ABD [Amerika Birleşik Devletleri]’de ise otizmli çocuklara haftada 40 saat devlet destekli eğitim verildiğine vurgu yapan Berber, 7.5 yaşındaki otizmli kızını bu eğitimlere götürürken, kullandıkları servisin ücretini de devletin karşılamamasından yakındı.

‚Devletin verdiği 3350 TL, bizim harcadığımız 13 bin TL‘

Maddi imkânı dahilinde çocuğuna dışarıdan da ders aldırdığını belirten Berber, bir özel dersin 400 TL dolaylarında olduğunu belirtti. Berber, şöyle konuştu;

‚Bu çocukların olabildiğince eğitime ihtiyaçları var ve bunun küçük yaşlarda olması çok önemli. O nedenle bizler de şartlarımızı zorluyoruz ve dışarıdan ekstra dersler almaya çalışıyoruz. Bu derslerin saatinin ücreti 400 TL dolaylarında. Bunun yanı sıra spor gibi desteklere de başvuruyoruz ve bunların da ekstra ücretleri oluyor. 20 seans spor için 5600 TL ödedim. Devlet ise bana sadece çocuğuma için kullandığım paranın küsuratı olan 3350 TL para ödüyor. Çocuğumun aylık eğitim bütçesi ise 13 Bin TL dolaylarında.‘

‘Devlet okullarının öğretmenleri de yetersiz‘

Devletin kendisini yönlendirdiği okuldaki özel eğitim öğretmeninin başka bölümlerden mezun olup, ücretli öğretmenlik yaptığını açıklayan Berber, ‚Özel eğitim sınıfları için kadro açmıyorlar ve okullar da ücretli öğretmen alıyor. Geçen seneki öğretmenimiz 2 yıl başka bir bölüm okuyup gelmişti ve ücretli öğretmenlik yapıyordu. Çocuklara nasıl davranacağını bile bilmiyordu. Düşünün benim kızıma sınıf atlatmışlar. Neye göre yaptınız bunu? Okulun müdürü, rehber öğretmeni bir sefer gelip çocuğumun sınıfını ziyaret etmedi. Bizi bir yere attılar ve bizler yokmuşuz gibi davranıyorlar. Böylesi bir ortamda nasıl iyi bir eğitimden sözedebiliriz?‘ dedi.

5 yaşında otizmli oğlu olan Lale Özgün de her otizmli çocuğun eşit eğitim alamadığını söyledi. Özgün, bazı ailelerin çocuklarının eğitimi için 30 bin TL bütçe ayırabildiğini, bazı ailelerin ise sadece devletin ücretsiz olarak verdiği eğitimle yetinmek zorunda olduğunu belirtti.

Çocuğu 18 aylıkken tanı alan ve 3 yıldır tedavi gören Özgün, devletin verdiği desteğin eğitim anlamında çok yetersiz olduğunu söyledi. Özgün, ‚Bu çocukların haftada 40 saat eğitim alması gerekiyor ama devlet sadece 10 saatini karşılıyor. Bunun yanında 3350 TL evde bakım parası veriyor ama şu an o paraya kiralık daire bile yokken ben nasıl çocuğumun eğitimini 40 saate tamamlayabilirim? Sadece bir ders ücreti minimum 400-500 TL. Devlet 40 saati karşılamasa bile en azından 20-25 saatini karşılaması gerekiyor. Ben kendi çocuğum için dışarıdan sadece 12 saat ekstra ders aldırabiliyorum. Tek bir asgari ücretle geçinen aileleri düşünün. Onlar devletin verdiği aylık 10-12 saat eğitimden başka bir şey yapamazlar‘ dedi.

9. Köy Haber Merkezine açıklamalarda bulunan Otizm Vakfı Tesis ve Spor Akademi Müdürü Engin Arslan da birçok otizmli çocuğun nitelikli eğitime ulaşamadığını belirtti. Arslan, ‚destekler çok yetersiz, eğitim desteği neredeyse yok‘ dedi.

‚Birçok otizmli çocuk nitelikli eğitime ulaşamıyor‘

Arslan, otizmin 3 yaşına kadar ortaya çıkabildiğini belirtirken, erken tanı almanın ve eğitime erken başlamanın önemini vurgulayarak, ‚Bu çocuklar için en önemli olan şey erken tanı ve nitelikli eğitim. İyi bir süreç için bu çocukların haftada 40 saat eğitim alması gerekiyor ama devletimiz haftada 2 saat bireysel, 1saat de grup dersi veriyor‘ dedi. Devletin karşıladığı eğitim saati dışında ailelerin kendi çabalarıyla bir şeyler yapmak zorunda kaldığını belirten Arslan, eğitim fiyatlarından dolayı birçok otizmli çocuğun nitelikli eğitim alamadığını belirtti.“ (9.köy, 29. November 2022)

·      9.köy: Okul çağındaki 456 bin otizmli çocuk eğitim dışı, 1. Juni 2023
https://9koy.org/okul-cagindaki-456-bin-otizmli-cocuk-egitim-disi.html

„Ancak otizmli bireylerin neredeyse yüzde 90’ı eğitime erişemiyor. […]

Tohum Otizm Vakfı’ndan alınan bilgilere göre, Türkiye’de 1,5 milyonun üzerinde otizmli birey olduğu tahmin ediliyor. Bunun yaklaşık beşyüz binini 0-18 yaş aralığındaki çocuklar oluşturuyor. Ancak zorunlu eğitim çağındaki bu çocukların yalnızca kırk dört bini eğitime katılabiliyor. Veriler yaklaşık 456 bin otizmli çocuğun eğitimin dışında kaldığını gösteriyor. Otizmin belirli bir tedavisi yok, bilinen tek ilacı ise eğitim. Ne kadar erken teşhis edilip özel eğitim alınabilirse otizmli çocuklar otizmin yol açtığı yetersizlikleri iyileştirebiliyor, hayata karışabiliyor. Ancak otizmli çocuklar için eğitime ulaşmak oldukça zor. Özel eğitimin yanı sıra okullarda kaynaştırma öğrencisi olarak eğitim alma hakları bulunsa da bu çoğu zaman mümkün olmuyor. Bu çocuklar okul yöneticileri, öğretmenler ve bazı veliler tarafından okullarda istenmediği için birçok okul değiştirmek zorunda kalabiliyor.“ (9.köy, 1. Juni 2023)

Açık Radyo ist ein unabhängiger Radiosender, mit Sitz in Istanbul, der in die Metropole Istanbul und Umgebung sendet.

·      Açık Radyo: Otizme ve otizmliye yönelik ayrımcılık ve kötü muamele: Apartmanda otizm ve spektrumdaki davranış örüntüleri, 5. Dezember 2019
https://acikradyo.com.tr/cetin-ceviz/otizme-ve-otizmliye-yonelik-ayrimcilik-ve-kotu-muamele-apartmanda-otizm-ve-spektrumdaki

„Geçtiğimiz günlerde; otizmli bir birey ve ailesinin evlerinden tahliye edilmeleri istemi ile komşularınca dava edildiğini, sosyal medya aracılığı ile öğrenmiş olduk. Şikayetçi kişinin, ‚Ben otizm motizm anlamam, ne yapıp edin, çocuğu susturun; çocuğunuz ağlamıyor, uluyor‘ ifadeleri ile aile ile yüzleştiği ve dava dilekçesinde de bu nitelikte benzetmelerin yapıldığı ortaya çıktı. Hal böyleyken, kâinatın otizme ve toplumsal savunmaya dair tüm seslerine Çetin Ceviz olarak; kişilerin anlamamakta ısrar ettiği, otizm spektrum bozukluğundaki davranış örüntülerini merak etmek ve anlamak isteyen siz değerli dinleyicilerimiz ile tartışalım dedik.“(Açık Radyo, 5. Dezember 2019)

Alpaslan Otizm Vakfı ist eine Stiftung in Sapanca, die mit und für Menschen mit Autismus arbeitet.

·      Alpaslan Otizm Vakfı: Startseite, ohne Datum
https://alpaslanotizmvakfi.org/#

„Alpaslan Otizm Vakfı, otizm spektrumu bozukluğunda yenilikçi yaklaşımlar sunarak bireylerin potansiyellerini ortaya çıkarır ve yaşam kalitelerini artırır. Özel eğitimlerimiz, her bireyin potansiyelini en üst seviyede kullanabilmesine destek olur.“ (Alpaslan Otizm Vakfı, ohne Datum)

Cumhuriyet ist eine türkische überregionale Tageszeitung mit Redaktionssitz in Istanbul.

·      Cumhuriyet: Yoksul otizmli bireyler ihtiyacı olan eğitime ulaşamıyor, 23. Februar 2022
https://www.cumhuriyet.com.tr/egitim/yoksul-otizmli-bireyler-ihtiyaci-olan-egitime-ulasamiyor-1910236

„0-19 yaş grubu arasındaki 574 bin 963 otizmli gencin sadece 4 bin 461’i eğitime ulaşabiliyor. […]

Tohum Otizm Vakfı Genel Müdür Vekili Özgül Gürel, otizmli bireylerin yaşam koşulları, özel eğitim merkezleri ve bakımevlerinin sorunları, eğitime erişimleri gibi konularda sorularımızı yanıtladı. […]

MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]’e bağlı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde tüm engel gruplarına sunulan eğitim hakkı; 8 saat bireysel, 4 saat grup toplamda ayda 12 saat eğitimi kapsıyor.“ (Cumhuriyet, 23. Februar 2022)

Denizli Otizm Derneği ist eine türkische Autismus-Vereinigung, die sich für die Integration von Menschen mit Autismus und ihrer Familien in die Gesellschaft einsetzt.

·      Denizli Otizm Derneği: Ayrıştırma Kaynaştır Projesi, ohne Datum
https://denizliotizm.org/tr/ayristirma-kaynastir-projesi

„Kurulduğundan beri otistiklerin tipik gelişim gösteren akranlarıyla birarada olmasını savunan Denizli Otizm Derneği, bu amaçla tersine kaynaştırma yaz kulüpleri, sanat ve müzik atölyeleri ve cumartesi atölyeleri gerçekleştirmiştir. Okul öncesi yaş grubundaki otizmli çocuklar için Türkiye'nin ilk tersine kaynaştırma yaz kulübü derneğin gönüllü eğitim koordinatörlüğünü üstlenen özel eğitim uzmanı Burcu Bilik danışmanlığında yapılmıştır. DOD'un kendi öz kaynaklarıyla ve gönüllü insan kaynakları desteğiyle yürütülen bu çalışmalara pandemi nedeniyle ara verilmiştir.“(Denizli Otizm Derneği, ohne Datum)

·      Denizli Otizm Derneği: From the Denizli Autism Association; Submission to the UN Committee on the Rights of the Child; For the Pre-Session and Prior to Adoption of the List of Issues; 93 Pre-Sessional Working Group (26 Sep 2022 - 30 Sep 2022); Turkey; Autism and Discrimination in Education, 2022
https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/TreatyBodyExternal/DownloadDraft.aspx?key=/FD43aUhbzqqLOGcCynonP+UBY9Q73HryGO92FnucYTSYEffoX5jcVRTVr7Su19jS7/RCODeCgBXv/xEKHGmlA==

„Independent Monitoring Agencies

The Ombudsman Institution (KDK), which became operational in 2013, and the Human Rights and Equality Institution of Turkey (TİHEK), which was established in 2016, are not independent and effective institutions that comply with Paris Principles standards.

In the State Report, these institutions are defined as independent referral mechanisms. However, those who take part in the boards are appointed by the government. Moreover, these institutions are not effective mechanisms for the prevention of human rights violations. The KDK, for instance, only makes recommendations. The majority of the limited number of recommendations made by the KDK are not abided by. For example, the KDK made recommendations for 64 out of 6097 applications in 2013, 93 out of 6348 applications in 2014, 56 out of 5897 applications in 2015 and 62 out of 4819 applications in 2016. The majority of these recommendations are related to the administrative decisions of a public administration; it is not known if there are any recommendations on children’s rights.

TİHEK is authorized by Law No. 6701 to monitor the implementation of international human rights conventions to which Turkey is a party. However, TİHEK has not prepared a report on the monitoring of the national implementation of any convention until 2022.“(Denizli Otizm Derneği, 2022, S. 4)

„Violence Against Children (Article 19)

Article 19 of the Convention is of particular importance for children with disabilities and autism who are placed under the care and protection of the state. In Turkey, care services for children with disabilities are provided in centers affiliated to the Ministry of Labour and Social Security. […]

According to 2021 data, there are 8 centers serving people with autism.

Information on violence and abuse cases occurring in care centers for persons with disabilities is not shared with the public. These centers are not overseen by an independent monitoring mechanism involving civil society. […]

Cases that are rarely made public show that there are cases of ill-treatment and torture in these facilities. For example, in 2020, it was revealed to the public that S. G., a person with autism, suffered violence at the Pendik Life without Disability Care, Rehabilitation and Family Counseling Center. It was reported in the press that S.G. was beaten again in the same facility on January 23, 2022 and their ribs were broken. […]

Children with autism can also be exposed to violence in educational institutions other than care centers. In the research conducted by our association, families have revealed cases of violence related to formal education institutions and Special Education and Rehabilitation Centers. Among the perpetrators of violence against people with autism in education processes, peer violence is also seen alongside violence from the parents of children without disabilities.“(Denizli Otizm Derneği, 2022, S. 6-7)

·      Denizli Otizm Derneği: Eğitimde Ayrıştırılan Otizmliler ve Çözüm Önerileri raporu çıktı, 10. Mai 2022
https://denizliotizm.org/tr/egitimde-ayristirilan-otizmliler-ve-cozum-onerileri-raporu-cikti

„Rapor Denizli ilinde yaşayan ve otizmli çocukları olan ailelerin, çocuklarının eğitimleri boyunca yaşadıkları ihlallerin ortaya çıkarılması amacıyla yapılan insan odaklı izleme araştırmasının verilerine dayanıyor. İzlemede eğitim hakkına ilişkin uluslararası standartlar, iç hukuktan kaynaklanan ulusal standartlar, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi ve Otizm Eylem Planı göz önünde bulunduruldu. Rapordaki veriler 2021 yılında toparlandı. Otizmli çocukların aileleriyle yüz yüze ve online anket gerçekleştirildi (73 kişi), otizmli öğrencisi olan 9 öğretmenle ve otizmli çocuğu olan 9 ebeveynle odak grup görüşmesi yapıldı. […]

E ğitim Süreçlerinde Otizmlilere Yönelik Şiddet

• Okullarda şiddete uğrayan otizmli öğrencilerin oranı %14,2 (11 kişi) iken ÖERK’ [Özel Eğitim Rehabilitasyon Kurumu’na] de bu oran %7,7 (6 kişi)’dir. Okullarda şiddetin kaynağı olarak akran şiddeti öne çıkarken (7 kişi) ÖERK’de öğretmenlerin uyguladığı şiddet (3 kişi) öne çıkmaktadır. […]

Ayrımcılık

• Araştırmada ayrımcılıkla ilgili olarak otizmli bireyin cinsiyeti, okul süreci ve makul düzenleme, RAM [Rehberlik ve Araştırma Merkezine] süreci, ÖERK süreci ve ailelerin otizmli çocuk sahibi olması sebebiyle uğradıkları ayrımcılık ile ilgili 8 soru sorulmuştur. Ayrımcılıkla ilgili sorulara verilen yanıtların; cinsiyet, başka bir engel durumu olması ve ortalama hane geliri verileri ile çapraz analizi de yapılmıştır.

• Karşılaştırmalı analiz sonuçlarına göre cinsiyet temelli ayrımcılığa uğrama sıklığı kız çocuk/kadın otizmlilerin ayrımcılığa uğrama oranı (%25) erkeklerin oranının (%11,7) iki katından fazladır.

• Katılımcıların %52,6’sı çocuklarının okula kabul edilmemesine en az bir kez maruz kaldıklarını belirtmiştir. Veriler katılımcıların önemli çoğunluğunun birden fazla kez çocuğunun okula kabul edilmeme problemi yaşadıklarını göstermiştir.

• Ek engel ile ayrımcılık arasında tetikleyici bir ilişki bulunmaktadır. Okulda ayrımcılığa uğrayanların %36,8’i otizme eşlik eden bir engele sahip iken bu oran başka bir engele sahip olmayanlarda bu oran %28,6’dır.

• Okulda çocuğunuzun gereksinimlerine yönelik makul düzenleme yapıldı mı sorusuna 23 görüşmeci evet, 21 görüşmeci hayır, 19 görüşmeci kısmen yapıldı cevabı vermiştir.

• Otizmli çocuk sahibi oldukları için kendilerinin herhangi bir ayrımcılığa uğrayıp uğramadıkları sorusuna yanıt veren 72 görüşmeciden 30’u evet cevabı vermiştir.“(Denizli Otizm Derneği, 10. Mai 2022)

DW (Deutsche Welle) ist der öffentlich-rechtliche deutsche Auslandsfernsehsender.

·      DW – Deutsche Welle: Türkiye'de otizm: "Çocuklarımız yok sayılıyor", 11. Februar 2021
https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-otizm-%C3%A7ocuklar%C4%B1m%C4%B1z-yok-say%C4%B1l%C4%B1yor/a-56535165

„Semra Öztürk’ün 13 yaşında otizmli bir oğlu var. Tokat’ın Niksar ilçesinde yaşayan Öztürk’ün oğlu, ilkokulun birinci sınıfını altı ayrı sınıfta tamamlayabildi. İki öğretmen tarafından sınıftan kovuldu. Şimdiye kadar dört okul değiştirmek zorunda kaldı. Semra hanım, ‘Çocuğunuz buraya uygun değil’ sözlerini çok defa işitse de hiç yılmadığını ve otizmli çocuğunun eğitimi için elinden geleni yapmayı sürdürdüğünü anlatıyor. […]

Semra Öztürk’ün anlattığı gibi, otizmli çocukların okul kayıtları sırasında yaşanana birçok sorun var. […]

Ayça hanım, devletten 1.500 TL olan engelli maaşını almadığını, beş kez başvurmasına rağmen evde bakım aylığı bile verilmediğini, nihayet Ankara’ya yerleştiklerinde 800 TL tutarındaki bakım aylığını bağlatabildiğini söylüyor.

Sorunlar eğitim ya da maddi desteklerle de sınırlı değil. Alemdar ailesinin İzmir’de kaldıkları apartmanda bir gün komşuları kapılarına dayandı. Ev sahibi, aileyi evden çıkardı. Ahbap Platformu’nun kurucusu Haluk Levent’in desteğiyle Ankara’ya taşındılar. Şimdi Kaan, Ankara’da rehabilitasyona gidiyor.“(DW, 11. Februar 2021)

·      DW – Deutsche Welle: Otizmli öğrencilerin yüzde 92'si eğitime erişemiyor, 26. Jänner 2022
https://www.dw.com/tr/otizmli-%C3%B6%C4%9Frencilerin-y%C3%BCzde-92si-e%C4%9Fitime-eri%C5%9Femiyor/a-60562506

„Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer'in CHP [Cumhuriyet Halk Partisi] İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir'in soru önergesine verdiği yanıt, 0-19 yaş arasındakiotizmli bireylerin yaklaşık yüzde 92'sinin eğitime erişemediğini ortaya koydu.

CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, İstanbul Otizm Gönüllüleri Derneği tarafından hazırlanan ve Milli Eğitim Bakanlığının otizmli öğrenciler için bütçeden kaynak ayırması ve yeni sınıfların açılması taleplerini içeren raporu TBMM [Türkiye Büyük Millet Meclisi] gündemine taşıdı. Özdemir, raporda yer alan taleplerin yanı sıra Bakan Özer'den otizmli öğrencilerin eğitime katılma oranlarına ilişkin sorularını yanıtlamasını istedi.

Bin 521 okul, 19 bin 357 öğretmen

Önergeyi yazılı olarak yanıtlayan Özer, Türkiye'de şu anda e-okul sistemine kayıtlı 41 bin 854 kayıtlı otizmli öğrenci bulunduğu bilgisini verdi. Bakanlığın verilerine göre bin 521 özel eğitim okulunda 19 bin 357 öğretmenle otizmli öğrencilerin eğitimine devam ediliyor. Öte yandan 37'si 2021 yılında olmak üzere 638 destek eğitim odasının belirlenen standartlar doğrultusunda donanımı sağlandı. 41'i 2021 yılında olmak üzere toplam 174 özel eğitim sınıfı da standartlara uygun hale getirildi.

Bakanlığın verilerinin Türkiye’de otizmli öğrencilere ilişkin yaşanan sıkıntıyı ortaya koyduğunu iddia eden CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, ‚Yapılan çalışmalara göre Türkiye'de şu anda 0-14 yaş grubu aralığındaki otizmli çocuk sayısı yaklaşık olarak 150 bin. 0-19 yaş grubu genellendiğinde ise eğitim bekleyen çocuk sayısının yaklaşık 500 bin olduğu tahmin ediliyor’ dedi. […]

Bakan Özer'in kaç otizmli çocuğun okul öncesinde ya da ilkokula başladığı bilgisini vermediğine dikkat çeken Özdemir, ‘Bu durumda eğitim sistemine dahil olanların eğitimlerinin kesintiye uğrayıp uğramadıkları da maalesef bilinmiyor’ dedi. […]

Otizmli çocuklara haftada sadece iki saat eğitim verildiğini de kaydeden Özdemir, ‘Avrupa'da 40 saat eğitim veriliyor’ ifadesini kullandı. Avrupa ile kıyaslandığında bu oranın da çok düşük kaldığını vurgulayan Özdemir, ‘Dolaysıyla ülkemizdeki otizmli çocukların hem eğitime erişim hem de nitelikli eğitim alma hakkı ciddi şekilde ihlal ediliyor’ dedi.“(DW, 26. Jänner 2022)

Euronews ist ein paneuropäischer Fernsehsender mit Sitz im französischen Lyon.

·      Euronews: Aksaray'da otizmli çocuklara yönelik ayrımcılık: Aysbergin görünen yüzü mü?, 8. November 2019
https://tr.euronews.com/2019/11/08/aksaray-da-otizmli-cocuklara-yonelik-ayrimcilik-aysbergin-gorunen-yuzu-mu

„Aksaray'da bir ilkokulda otizmli çocuklara yönelik ayrımcılık eğitim hakkının evrenselliğini yeniden gündeme getirid.

Aksaray'da bulunan Merkez Mehmetçik İlkokulu'nda velilerin ve mahalle muhtarının, okulda eğitim gören otizmli öğrencilerin sınıflarının kapatılmasını talep ettiği yönündeki iddia, temel bir insan hakkı olan eğitimde ayrımcılık sorununu ve okullarda kaynaştırma sınıfının önemini yeniden gündeme getirdi.

Olayın basında yankı bulmasının ardından Milli Eğitim Bakanlığı konuyla ilgili soruşturma başlattı ve ‘Otistik Öğrenci Sınıfları’ tabelasının kaldırılmasına karar verdi. […]

Aysbergin görünen yüzü

Otizmli Çocuklarla Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı ve otizmli annesi Cennet İnceöz ise, ‘gördükleriniz görmediklerinizin yüzde biri’ diyor.

‘Burada yaşadığımız mobingi üç gün dışarıdan gelen biri yaşasa tımarhanelik olur. Eylemler olurken, eylemciler bizi yuhalarken müdür eylemcilere çay dağıtıyordu. Ama o insanlar aslında bizim yasal hakkımızı elimizden almak için eylem yaptılar’ diyor İnceöz.

Euronews Türkçe’nin ulaştığı İnceöz’ün aktarımlarına göre; bu olayların ardından bir otizmli çocuk günlerdir elektrik verilmiş gibi titrerken, bir diğeri annesinin koltuğunun altına sıkışıp tüm gün orada kalmak istiyor.

İnceöz’ün anaokuluna giden otizmli çocuğu da seneye bu okula kaydolacak. Kendisi, otizmli çocuk annelerine destek olmak için olayların başlangıcından beri yaşananları -yuhalama görüntüleri dahil- videoya çekip sosyal medyaya yükleyerek ilgililerin dikkatini çekmeyi başaran kişi.

Merkez Mehmetçik İlkokulu’nda otizmli çocuklar ile tipik gelişim gösteren çocuklar sadece bazı teneffüslerde karşılaşıyorlar. Otizmli çocukların annelerinin çocuklarıyla okula ana giriş kapısı yerine sadece arka kapıdan giriş yapmasına izin verilirken, anneler tüm gün zemin katta kendilerine tahsis edilen odada sandalyeler üzerinde bekliyorlar ve zil çaldığında beş metrekarelik sınıfa çocuklarının yanına ihtiyaçlarını gidermek için gidiyorlar. Çocuklar ancak beden eğitimi gibi derslerde teneffüse çıkabiliyorlar.“ (Euronews, 8. November 2019)

·      Euronews: Otizmli çocukların aileleri: Biz öldükten sonra ne olacak?, 16. November 2019
https://tr.euronews.com/2019/11/16/otizmli-cocuklarin-aileleri-biz-oldukten-sonra-ne-olacak

„Aksaray’daki Mehmetçik İlkokulu’nda otizmli çocuklara yapılan ayrımcılığın ardından otizmli çocukların aileleri seslerini duyurmaya çalışıyor. Türkiye’de pek çok ilde eş zamanlı eylemler düzenleyen aileler, çocuklarının toplumdan ayrıştırılmasına tepkili.

İstanbul Şişli’de taleplerini duyurmak için bir araya gelen aileler, bu ayrımcılığın yalnızca Aksaray örneği ile sınırlı olmadığının altını çiziyor. Toplu taşıma araçlarında, sokakta, okulda, yani yaşamın olduğu her yerde şiddete maruz kaldıklarını belirten aileler, tek çarelerinin eğitim olduğunu ifade ediyor. Ancak otizmli çocuklar için uygun ve yeterli eğitim modellerine ulaşamadıklarından yakınan aileler, zamanla hem kendi sağlıklarını hem de maddi imkanlarını kaybetmeye başladıklarını ifade ediyor.“ (Euronews, 16. November 2019)

Evrensel ist eine linke türkische Tageszeitung.

·      Evrensel: Otizmli öğrencilerin yeni eğitim dönemi de kabus!, 26. September 2021
https://www.evrensel.net/haber/443581/otizmli-ogrencilerin-yeni-egitim-donemi-de-kabus

„Tuzla’da yaşayan Fethiye Akçiçek 37 yaşında, 3 çocuğu var, 8 yaşındaki ikizleri otizmli. Kağıthane’de yaşayan Figen Aygül’ün de çocuğu otizmli. İki kadının çocukları da bu yıl ilkokula başladı. Ancak yeni eğitim öğretim yılı İstanbul’un iki ucundaki iki kadın için de kabus oldu. […]

Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi RAM [Rehberlik ve Araştırma Merkezine], birbirini etkilemesinler diye çocukların ayrı okullara gitmesini önermiş ancak RAM’ın kararına rağmen okul müdürleri ‚Bizim sınıfımızda hafif otizmliler var, sizinkiler ağırsa alamayız‘ demişler. Kayıt için de kavga etmek zorunda kalmış Fethiye.

Çocuklar okuldayken kapıda beklemesini istemiş okul. Gece 3’ten sabah 10’a kadar çalışan baba çocuğu okula götürüp, bekleyip, eve getirdikten sonra yeniden işe dönüyor. Fethiye de diğer okulun kapısında... Şimdi güneşin alnında o bekleyiş, sonra yağmurda, karda, kışta devam edecek… […]

RAM’ın Servan’ı ilk göndermek istediği okula gittiklerinde karşılaştıkları korkunç manzarayı da anlatıyor Fethiye: ‚Özel gereksinimli çocuklar çok zor şartlarda okuyorlar. Servan’a ilk çıkan okula gittiğimde o kadar üzüldüm ki. Okulun bodrum katında küçücük tek bir camı olan bir oda. RAM’a gittim ‘Siz oraya nasıl öğrenci yönlendiriyorsunuz, bir tane masa, çırılçıplak bir oda, tek bir pencere, karanlık bodrum katı’ dedim, bana ‘Prosedür, sistem bu’ dediler.‘ İç çeken Fethiye ‚Bu hayatta savunulacak tek bir şey var o da çocuklar, özellikle özel gereksinimli çocuklara sahip çıkılmalı‘ diyor. Tüm özel gereksinimli çocuklar için konuşuyor. […]

Figen Aygül’ün oğlu Alper de bu yıl kaynaştırma öğrencisi olarak ilkokula başladı. ‚‘İlkokula başladığımız andan itibaren her şey değişti‘ diye anlatıyor Figen: ‚Alper daha önce 3 yıl, gölge ablasıyla birlikte kreşe gitti, hiç sorun yaşamamıştık ilerlemesinde. İlkokul 1’e başladığımız gün çok zordu. Okul büyük, sınıflar kalabalıktı. Alper çok ajite oldu. Ağlamaya başladı. Yanına öğretmeni gelip de bir kere ‘Niye ağlıyorsun’ demedi. İletişim kurmadı. Biz tanıştığımız gün ve kayıt günü Alper’in özel bir çocuk olduğunu söyledik. ‘Ama çok sevecendir, arkadaşlarını sever, oynamak ister, ama nasıl oynayacağını bilmez, elinden tutarsanız gösterirseniz kaynaşır’ dedik. Hiç dememişiz gibi öğretmen, müdür, görmezlikten geldi bizi. Alper’in yaşıtlarına anlatmaya çalışmadılar durumu. Ben hepsine anlatmaya çalıştım, şöyle çocuk diye. Bize 1.5 hafta sonunda sadece bir tane temizlik görevlisi geldi sordu. ‘Ben sizi bir haftadır takip ediyorum, ben Alper’in durumunu anladım. Ben ne yapabilirim sizin için’ diye sordu. Onca eğitmen, müdür, müdür yardımcısı arasında o bizim yanımıza geldi.‘“ (Evrensel, 26. September 2021)

Gazete Duvar ist ein Online-Nachrichtenportal mit Sitz in Istanbul, das sich hauptsächlich auf türkische Politik konzentriert.

·      Gazete Duvar: KEDİ Otizm Derneği yola çıktı: Temel sorun ayrımcılık, 3. Dezember 2022
https://www.gazeteduvar.com.tr/kedi-otizm-dernegi-yola-cikti-temel-sorun-ayrimcilik-haber-1591770

„Çünkü otistiklerin özelliklerini bilmeyen, onları dışlayan, onlara ayrımcılık yapan bir toplumda yaşıyoruz. Eğitim, sağlık ve sosyal devlet hizmetlerinde eksikliklerle boğuşuyoruz. Yetişkin ve yaşlı otistiklerimiz ise tamamen görmezden geliniyor. […]

Otistiklerin toplumda kabul edilme ve yaşamın içine dahil edilme sorunu ayrımcılığa varacak ölçüde büyük. En basit örneğini çocuğumdan vereyim. Oğlum kaynaştırma öğrencisi olarak 7'nci sınıfa gidiyor. Sınıf arkadaşlarının onu hiç aramamasından, hafta sonu yaptıkları planlara onu dahil etmemelerinden dolayı bana yakınıyor. Üzüldüğünü görmek beni de üzüyor. Oysa farklılıklarla birlikte yaşamak ilkokuldan itibaren ders programına alınmalı. Her yaş grubundaki otistiklerin eşit haklarını kullanabilmesi için gerekli yasal düzenleme ve uygulamaların yapılmasını istiyoruz. En önemli sorunlarımızdan biri de yetişkin otistiklerimizin istihdamı konusu. İstihdam ile ilgili destekleme yok. […]

Temel sorun ayrımcılık. Toplumun, yerel yönetimlerin ve merkezi idarenin bakış açısının değişmesi gerek. Hizmetlerin ötelenmemesi, 'sıranızı bekleyin' denmemesi gerek. Ebeveynlere 'cennetliksin', çocuklara 'melek' denilerek iş Allah’a havale ediliyor bir bakıma. Maalesef otizm konusunda sadece tanı aşamasındaki bilinçlendirme çalışmasında kalmışız.“ (Gazete Duvar, 3. Dezember 2022)

Global Voices ist eine internationale und mehrsprachige Plattform von Schriftsteller·innen, Übersetzer·innen und Menschenrechtsaktivist·innen mit Sitz in Den Haag.

·      Global Voices: CIMER: a revolutionary platform or reporting tool in the hands of state sympathizers?, 13. September 2022
https://globalvoices.org/2022/09/13/cimer-a-revolutionary-platform-or-reporting-tool-in-the-hands-of-state-sympathizers/

„These concerns range from minor issues like a complaint about behavior and public facilities to personal and domestic disputes and targeted reports against marginalized individuals.

In 2020, a woman requested that CIMER [Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi] help her patch things up between her grandparents. The regional governor got involved and, according to reporting by Gazete Duvar, was successful.

A more recent example includes an investigation launched by the Istanbul Chief Public Prosecutor's Office against the music streaming platform Spotify. The Office claimed the music streaming platform approved playlists that were ‘insulting religious values and state officials.’ According to reports, the decision to launch the probe came after ‘CIMER received a large volume of complaints that the playlists were fostering Islamophobia by insulting religious values and state officials.’ […]

According to the most recent data, CIMER received 6.1 million applications in 2021. These included opinions, requests for information, complaints, suggestions and gratitude expressed for the activities carried out by the state. […]

Of these applications, 5.5 million were apparently addressed.” (Global Voices, 13. September 2022).

Gökkuşağı Otizm Vakfı ist ein türkischer Verein zur Unterstützung von Personen mit Autismus, mit Sitz in Denizli.

·      Gökkuşağı Otizm Vakfı: Haklarımız, ohne Datum (a)
https://www.gov.org.tr/haklarimiz

„Sağlık

Soru: Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip bireyler sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanabilirler?

Cevap: 18 yaşına kadar genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz yararlanırlar.18 yaş üstü bireyler ailenin sigortasından ya da yoksa yeşil kart uygulaması yoluyla ücretsiz yararlanırlar. […]

Soru: Halk Eğitim Merkezleri’nden nasıl yararlanılabilir?

Cevap: Engellilere yönelik Halk Eğitim Merkezleri’nde çeşitli mesleki eğitim programları düzenlenebilmektedir. Bu hizmetten faydalanan % 40 ve üzeri engellilerden, herhangi bir ücret alınmamaktadır. […]

Soru: Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip birey ailesine taşıt alımında ne gibi haklar sağlanmaktadır?

Cevap: Otizm Spektrum Bozukluğu oranı dışında ek özür ilavesi ile rapor oranı % 90 olan Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip birey aileleri taşıt alımlarında ÖTV [Özel Tüketim Vergisi] vergisinden ve yıllık motorlu taşıt vergisinden muaftır. Alınan araç Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip birey üzerine kaydedilir. 5 yıldan önce satılması halinde ÖTV ödenir. Bu araçları Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip bireylerin 3.dereceye kadar akrabaları kullanabilir.
Otizm Spektrum Bozukluğu’na sahip birey adına kayıtlı araçlar engelliler için ayrılmış park yerlerinden öncelikli ve ücretsiz olarak faydalanır. […]

3. Soru: Su faturası ücretlerinde OSB [Otizm Spektrum Bozukluğu]’li birey ailelerin yaralanabileceği haklar nelerdir?

Cevap: Su faturalarında farklı şehirlerdeki belediyelere bağlı olarak değişkenlik göstermek üzere % 50 – 60 oranlarında indirim yapılmaktadır. […]

Soru: Kurum bakımı nedir?

Cevap: Bakıma muhtaç özürlü bireyin aile yanında bakımının mümkün olmaması halinde kurumda bakım hizmeti verilir. Bakım hizmetleri Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü denetiminde yürütülmektedir. Bakıma muhtaç özürlü bireye Aile ve Sosyal Politikalar Bakım Merkezleri’nde ya da özel bakım merkezlerinde hizmet verilmektedir. […]

Soru: Engelli aylığı ve bakıma muhtaç engelli aylığı kimlere bağlanır?

Cevap: % 40-69 Özürlü Aylığı: 18 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olan, % 40-%69 arası özürlü olan, Aylıktan faydalanmayacak kişiler arasında sayılmayan, Hane içinde kişi başına düşen geliri, 2011 sayılı kanunun 1. maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutardan (2013 ikinci altı ayı 243,43 TL) az geliri olan kişilere bağlanır.“(Gökkuşağı Otizm Vakfı, ohne Datum (a))

·      Gökkuşağı Otizm Vakfı: Hakkımızda, ohne Datum (b)
https://www.gov.org.tr/vakfimiz/hakkimizda-18

„Vakfımızın amacı; otistik bireylerin yaşam boyu desteklenmelerine olanak sağlamak, bu konuda model olup öncülük etmektir. Bu sebeple her türlü ihtiyacı karşılamaya yönelik bir yaşam ve bakım merkezi kurmak, farklı şehirlerde şubeler veya temsilcilikler açmaktır.“ (Gökkuşağı Otizm Vakfı, ohne Datum (b))

Independent Türkçe ist die türkische Niederlassung der britischen Online-Zeitung The Independent.

·      Independent Türkçe: Otizmli evladı olan bir annenin çağrısı: Çocuklarımızı 2 Nisan'da hatırlayıp sonrasında unutmayın, 5. April 2022
https://www.indyturk.com/node/493276/sa%C4%9Flik/otizmli-evlad%C4%B1-olan-bir-annenin-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1-%C3%A7ocuklar%C4%B1m%C4%B1z%C4%B1-2-nisanda-hat%C4%B1rlay%C4%B1p

„2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü vesilesiyle kendisi de otizmli evlat sahibi olan Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Semine Aydoğan ile konuştuk. […]

Otizmli çocukların dil terapisi, spor gibi dersler dahil haftada 40 saatlik eğitim almaları gerektiğini belirten Aydoğan, devletin bu eğitimin 4 yaşına kadar yalnızca haftada 8 saatini, 4 yaşından sonra ise 12 saatini karşıladığını anlattı.

Bu durumda ailelerin ya çocuklarına bireysel eğitim aldıramadığını ya da bunu yapıp bu sefer de maddi zorluklarla karşı karşıya kaldığını aktaran Semine Aydoğan, otizmli çocukların alması gereken dil terapisi, duyu bütünleme (ergo terapi) ve özel eğitim gibi bireysel derslerin saatlik ücretinin 500 lirayı bulduğunu anlatarak ‚Aileler bunu nasıl karşılasın?‘ diye sordu.

‚'Burası bakımevi değil' diyen oldu‘

Otizmli çocuğuna okul ararken kendisinin ne gibi problemlerle karşı karşıya kaldığını da sorduğumuz Aydoğan, ‚Bana 'burası bakımevi değil'" diyen oldu. Başka bir yer, 'Biz İngilizce, Almanca öğretiyoruz, sizin çocuğunuzu alamayız' dedi. Ben de 'bir tek oyun saatinde gelsin, akranlarıyla oyun oynasın yeter, dil öğrenmesin' dedim, onu da kabul etmediler‘ yanıtını verdi.

‚Devlet okulları almadığı için kredi çekip çocuğumu özel okula vermek zorunda kaldım‘

Kızını devlet ana okuluna vermek istediğini ancak kendisine ‚Kovid nedeniyle alamayız, sarılmak ister, bağışıklığı zayıftır, sorun olur‘ şeklinde yaklaşımda bulunulduğunu ileri süren Semine Aydoğan, bu nedenle kredi çekip özel ana okulu tercih etmek zorunda kaldığını ve özel eğitim öğretmeni için ayrı ödeme yapıldığını aktardı. […]

‚Otizmli çocuklar sistemin dışına itiliyor‘

Toplumun otizmli çocuklara karşı mesafeli olduğunu ileri süren Aydoğan hem eğitimciler hem de velilerin genel tavrını eleştirdi:

‚Kimse sınıfında otizmli çocuk olsun istemiyor. Hala kabul görmüyor, bu bilinç toplumda yok, sanki diğer çocuklarla bir arada bulunamazmış gibi davranılıyor. Otizmli çocuğu olan aileler resmen çırpınıyor, çocukları iyi eğitim alsın, topluma karışsın diye uğraşıyor ama toplum buna izin vermiyor. Otizmli çocuklar sistemin dışına itiliyor.‘“ (Independent Türkçe)

Kobder ist eine Autismusorganisation mit Sitz in Zonguldak.

·      Kobder: Otistik Ailesinin Sosyal Haklari, 16. April 2018
http://www.kobder.org/icerik/manset/76/otistik-ailesinin-sosyal-haklari#:~:text=Otistik%20Ailesinin%20%C3%B6zel%20e%C4%9Fitim%20giderlerinin,bir%20%C3%A7ok%20sosyal%20hakk%C4%B1%20bulunmaktad%C4%B1r.&text=%C3%9Clkemizde%20resmi%20e%C4%9Fitim%20kurumlar%C4%B1nda%20verilen%20e%C4%9Fitim%20%C3%BCcretsizdir%20ve%20devlet%20taraf%C4%B1ndan%20kar%C5%9F%C4%B1lan%C4%B1r.

„Otistik Ailesinin özel eğitim giderlerinin karşılanmasından, bakım ücretine ve özel indirim kartına kadar bir çok sosyal hakkı bulunmaktadır.

Otistik ailesinin sosyal hakları aşağıdaki gibidir;

Özel Eğitim Giderlerinin Karşılanması

Ülkemizde resmi eğitim kurumlarında verilen eğitim ücretsizdir ve devlet tarafından karşılanır. Ancak, özel eğitim kurumlarında verilen özel eğitim hizmetleri ücrete tabidir. Bu ücretin belli bir bölümü de devlet tarafından karşılanır. Çocuğunuzun, özel bir eğitim kursundan eğitim alabilmesi, ayrıca, bu hizmetin bedelinin devlet tarafından karşılanması için de RAM [Rehberlik ve Araştırma Merkezine]’a başvurmanız gerekir. RAM’lar tarafından düzenlenen Özel Eğitim Değerlendirme Kurul Raporu ile bireysel ve grup eğitimi için destek ödeneği alabilirsiniz.

Diğer Haklarınız

Bakım Ücreti:

Ağır düzeydeki engellinin evde bakımı karşılığında, ihtiyacı olan ailelere, anne-babaya yada vasiye her ay bir asgari ücret tutarında ödeme yapılır. Bakıma muhtaç özürlüye ikametgahında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti, hizmetin verilmesini takip eden ay içinde Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından aileye ödenir.Özürlü Kimlik Kartı: Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri vasıtasıyla edinilebilecek özürlü kimlik kartı ile birçok kolaylık ve indirimden yararlanmak mümkündür.Bu kart ile özürlü birey;

a) Değişik kurum ve kuruluşlardan istenen rapor yenileme işlemlerinden kurtulacaktır,

b) Gelir Vergisi indiriminden faydalanabilecektir. (Gelir Vergisi indirimi, özürlü kişinin herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmaması durumunda kendisine bakmakla yükümlü olan kişi için de geçerli olacaktır),

c) Devlet Demir Yolları ile seyahat etmesi ve özür oranının %40 veya üstü olması halinde %50 indirimden faydalanabilecektir.

d) Havayolları ile seyahat etmesi ve özür oranının %50 veya üstü olması halinde %40 indirimden yararlanabilecektir.

e) Yerel Yönetimlerin alacağı kararlar ile belediye otobüslerinden ücretsiz ya da indirimli yararlanabilecektir.

f) Sinema, Tiyatro vb. faaliyetler için ödeyeceği ücretlere indirim uygulanacaktır.

g) Kamu Kurum ve Kuruluşlarının özürlü çalıştırma zorunluluklarına bağlı olarak özürlü istihdamı amacıyla açılan sınavlarda özrünü kanıtlayabilecektir.

h) Turkcell ve Telsim tarafından %40 indirim uygulanmaktadır.

Bakım ücreti ve özürlü kimlik kartı ile ilgili detaylı bilgiye İstanbul Anadolu Yakası için Göztepe Semiha Şakir Çocuk Yuvası binası içindeki Sosyal Hizmetler Ek Hizmet Birimi, Avrupa Yakası için Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Bahçelievler Özürlüler Şube Müdürlüğü, veya bulunduğunuz ilin Sosyal Hizmetler Müdürlüklerinden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bulunduğunuz yerin bağlı bulunduğu belediyelerden engellilerle ilgili çalışmaları hakkında bilgi alabilirsiniz.

Diş Tedavisi:

07/09/2009 tarihli bir genelge ile, %40 ve üzerinde özürlü kişiler diş tedavileri için tüm sağlık kurum ve kuruluşlarına veya serbest diş hekimlerine doğrudan başvurabileceklerdir. Genelgeye göre, lokal anestezi altında gerçekleştirilemeyen ve genel anestezi gerektiren durumlarda da, bu durum ve kişinin özür durumu belgelendirildiği takdirde sosyal güvenlik kurumundan masrafların karşılanması talep edilebilecektir. Ödemeler Türk Diş Hekimleri Odası Asgari Ücret Tarifesinde yer alan fiyatları tavan olmak üzere yapılan işleme ait fatura bedelini aşmamak şartıyla ödenecektir.

Ayrıntılı bilgi için: http://www.sgk.gov.tr

DryNites gece kilotları:

Sağlık Bakanlığı tarafından SGK geri ödeme kapsamına alınmıştır. Herhangi bir kurumdan sigortası olan aileler, 4 – 15 yaş arasında, 17 – 57 kg. Ağırlığında ve gece alt ıslatma problemi olan çocuklarının bez bedellerinin belli bir miktarını aşağıdaki belgelerle bulundukları ilin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) merkezine başvurarak geri alabilirler:

Fatura aslı (malzeme adedi belirtilmeli, yazar kasa fişi kabul edilmemektedir)Reçete aslıSağlık Kurulu Raporunun her ay bir ’aslı gibidir’ ibareli örneğiHastaya ve sigortalıya ait nüfus cüzdanı fotokopisiBaşvurunuz incelendikten sonra yapılan harcamaların alınan rapora göre aylık 72 TL’yi geçmeyecek tutarı T.C. Ziraat Bankası hesabına yatırılır. (T.C. Ziraat Bankasında hesap açılması gerekiyor.)

Detaylı bilgi için: http://www.drynites.com.tr“ (Kobder, 16. April 2018)

Lexology ist ein Anbieter von Online-Rechtsinformationen.

·      Lexology: A Comparative Analysis of Non-Discrimination Law in Europe and Turkey, 1. Dezember 2021
https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=0e0c8d8c-fc42-4f7f-b894-0b0974cda729

„Legal remedies and mechanisms

Discrimination lawsuits can be brought through civil, administrative and criminal courts and the parallel procedures are available in these courts, as well as administrative procedures that can be followed. Victims of discrimination may claim compensation with a court proceeding.

Moreover, the victims may file individual application to the Constitutional Court to be limited to the right and freedoms regulated under the Turkish Constitution within the scope of the ECHR [European Convention on Human Rights] and the additional protocols. If the individual application is found inadmissible by the Constitutional Court, the victim may reserve the right to petition the ECtHR [European Court of Human Rights]. Another international procedure is available: Turkey is a signatory to the United Nations First Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), where individuals may file a complaint with the Human Rights Committee as per article 26 of the ICCPR’s non-discrimination clause.

In Turkey, there are also non-judicial bodies to which victims may apply to remedy discriminatory treatment. The victims may file discrimination complaints with the Human Rights and Equality Institution of Turkey (established under Law No. 6701), which has the authority to impose an administrative monetary fine in the case of discrimination, and victims may file a complaint with the Ombudsman Institution, which is authorised to examine the complaint regarding human rights issues. Apart from these institutions, there are also other non-judicial bodies such as the Human Rights Inquiry Commission of the Turkish Grand National Assembly, human rights boards in provincial districts and the Bureau for Inquiry on Allegations of Human Rights Violations, Grand National Assembly of Turkey-Committee on Equality of Opportunity for Women and Men, the Council of Ethics for Public Service and the Board Fighting Against Mobbing at Work. The individual may also pursue alternative dispute resolution, including mediation, which is mainly popular in employment issues, and administrative procedures that may be applicable for requesting reasonable accommodation.” (Lexology, 1. Dezember 2021)

MDM Hukuk & Danişmanlik (Recht und Beratung) ist eine Anwaltskanzlei mit Sitz in Ankara.

·      MDM, Hukuk & Danişmanlik: CiMER Nedir?, ohne Datum
https://mdmhukuk.com/cimer/#CIMER_Nedir

„CİMER, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’nin kısaltması olup elektronik bir kamu hizmeti aracıdır. CİMER, bilgi edinme hakkının ve dilekçe hakkının kullanılmasını sağlar. Yapılan tüm başvurular İletişim Başkanlığı tarafından takip edilmektedir.

CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından oluşturulan ve vatandaşların talep, şikayet, öneri gibi iletilerini iletmelerini ve başvurularını yapmalarını sağlayan bir platformdur. CİMER sayesinde vatandaşlar, kamu kurum ve kuruluşlarının hizmetlerinden yararlanma süreçlerinde karşılaştıkları sorunları ve isteklerini hızlı ve kolay bir şekilde bildirebilirler. […]

Başvurucu, herhangi bir sebepten zarar görmüşse, mağdur olmuşsa şikayet başlığı altında CİMER’e şikayet edebilecektir. Ancak CİMER’e hangi şikayetler yapılır konusunda başvurucular büyük oranda hataya düşmektedir. Çünkü suç teşkil eden ve yargı alanına giren durumların CİMER’e şikayet edilmesi yanlıştır. CİMER bir adli mercii değildir dolayısıyla da suç duyurusu da yapılamaz. Ancak bu hususa kamu düzenini bozan, toplumu ilgilendiren suçlar girmez. […]

CİMER personeli taraflarına dağıtılan başvuruları gün içerisinde okuyup gerekli kamu kurumuna iletir.“ (MDM, ohne Datum)

NTV ist ein türkischer Nachrichtensender.

NTV: Evde bakım maaşı 2024'te ne kadar olacak? Engelli maaşı ne kadar oldu?, 27. Dezember 2023
https://www.ntv.com.tr/turkiye/evde-bakim-maasi-2024te-ne-kadar-olacak-engelli-maasi-ne-kadar-oldu,vhhxluI0I0GRGdMurQWnxQ#:~:text=%C4%B0%C5%9Fte%2C%20evde%20bak%C4%B1m%20maa%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n%202024,ayl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20ise%203790%20lira%20oldu.

„EVDE BAKIM MAAŞI NE KADAR OLDU?

Engel oranı yüzde 40-69 arasında olanların maaşı 3912 lira, yüzde 70 ve üzeri olanların maaşı 5685 lira, 18 yaş altı engelli aylığı ise 3790 lira oldu.” (NTV, 27. Dezember 2023)

Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği (ÖCED) ist Verein, der Menschen mit Autismus und ihre Familien unterstützt.

·      ÖCED – Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği: Special Children Education and Solidarity Association (ÖÇED), ohne Datum
https://www.oced.org.tr/about-us/

„Special Children Education and Solidarity Association (ÖÇED), established in 2014, is dedicated to addressing the unique needs of children with autism through special education initiatives. Our organization plays a crucial role in fostering awareness and advocating for the rights of children with autism.

At ÖÇED, we are committed to supporting individuals with autism and their families throughout their entire lifespan. To achieve this, we organize autism-friendly events, conduct relevant workshops, and offer training opportunities that empower both children and their caregivers. Through our efforts, we aim to not only raise awareness about autism but also to provide essential resources and support to families navigating the challenges associated with autism.“ (ÖCED, ohne Datum)

·      ÖCED – Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği: Otizmli Bireylere Yönelik Ayrimcilik, 21. Oktober 2020
https://www.oced.org.tr/otizmli-bireylere-yonelik-ayrimcilik/

„Geçtiğimiz aylarda ailelerimizin sonuçlarını çok iyi bilip yaşadığı ‚Otizmli Bireylere Yönelik Ayrımcılığa Dair‘ bir ön araştırma yapıp bunun kapsamını gözler önüne sermeye çalıştık. Ailelerimiz aslında bu araştırmanın sonucunu çok iyi biliyorlar, küçük bir istisna dışında birçok aile bu durumu yaşamış, yaşıyor ya da yaşayacağı ya da tekrar edeceği yarını bekliyor ne yazık ki…

ÖÇED Yönetim Kurulu Başkanı Parin Yakupyan yazdı.

Acı ama gerçek bir tablo, kitle genişledikçe daha nice olayın ekleneceği, benzer vakaların, olumsuz örneklerin ne kadar çoğalacağının göstergesi olan bir araştırma bu. Çıkan sonuçları gündelik yaşam içerisinde bir sohbette tipik gelişim gösteren çocuğu olan bir aileye bahsettiğimizde ise bu devirde bu sonuçların çıkacağına ihtimal vermekte zorlanıyor, belki de bizim ajitasyon yaptığımıza dair bir bakış açısıyla dinliyor. Tipik gelişen çocuklar da zaman zaman ayrımcılığa uğruyor elbette ama sayı ve sürekliğin boyutunu bu araştırma gözler önüne serdi. En acı tarafı da bu. Özel gereksinimli bireylerimiz büyük oranda ve sürekli ayrımcılığa uğruyorlar.

Güzel ülkemin herhangi bir coğrafyasında otizmli bireyler ve aileleri kendilerine tanınan hakları kullanamıyorlar. Kullansalar da sorun yaşıyorlar. Sınıflarda istenmediklerine dair sözlere, hareketlere ve bakışlara maruz kalıyorlar. En temel haklarından biri olan barınma haklarını kullanırken bile tepkilerle karşılaşıyorlar. Bir düşünün en temel haklarımız olan barınma, eğitim ve sağlık alanında sürekli sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz.“ (ÖCED, 21. Oktober 2020)

ODER Otizm Derneği ist eine türkische Autismus-Vereinigung mit Verwaltungssitz in Izmir.

·      ODER Otizm Derneği: Hakkinda, ohne Datum
https://otizm.org/

„Teşhis alan her otizmli bireyin toplumda var olabilmesi için yasal, toplumsal, ailesel ihtiyaçlarını tespit etmek ve bu yönde çalışmalar yapmak, yaptırmak.

Aileler, eğitimciler ve kamuoyu yararına seminer, kurs, sempozyum düzenlemek

Otizmli bireyler için spor, sanat, mesleki eğitim alanlarında hizmet üretmek/ürettirmek,

Kaynaştırma programının uygulanmasını sağlamak,

Ortak amaçlı dernekler, vakıflar ve okullarla işbirliği yapmak.

Büyüyen otizmli bireyler için gerekli yaşam ve sosyal alanlarının hazırlanmasını, başarabilecekleri işlerde ve/veya korumalı işyerlerinde çalışmalarına imkan sağlamak […]

Aileler, eğitimciler, çeşitli meslek grupları ve öğrenciler için yüzlerce konferans, toplantı, kurs vb. etkinlik düzenledik.

Ailelerimizin kaynaşması ve moral kazanması amaçlı yemek, piknik, konser ve şenlikler düzenledik.“ (ODER Otizm Derneği, ohne Datum)

Otizm Dernekleri Federasyonu (ODFED) ist eine Dachorganisation von im Bereich Autismus tätigen NGOs.

·      ODFED – Otizm Dernekleri Federasyonu: Evde Bakım Maaşı, ohne Datum (a)
http://www.odfed.org/evde-bakim-maasi/

„Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından %50 ve üzerinde engel oranı olup engelli sağlık kurulu raporunda “Ağır Engelli” ibaresi bulunan ve başkası olmadan kendi bakımını üstlenemeyecek engelliler için engellinin bakımını üstlenen kişilere verilen, şu anki mevzuatımızda maddi açıdan bir engellinin yararlanabileceği en iyi parasal destektir. Net tutarı bir asgari ücretin asgari geçim indirimsiz halidir ve aylık olarak ödenmektedir.

Evde bakım maaşı ailesinde engelli olan kişilere verilen, devlet tarafından her ay ödenen paradır. İsminde maaş olsa da bakım parası bir emeklilik değil devlet tarafından yapılan sosyal yardımdır. Aylık olarak bu maaş engelli kişinin kendisine değil ona bakan kişiye ödenir. […]

Bakıcı olarak gösterilen kişi, bakıma muhtaç kişiyle akraba olmak ve aynı evde yaşamak zorundadır.“ (ODFED, ohne Datum (a))

·      ODFED – Otizm Dernekleri Federasyonu: Biz Kimiz?, ohne Datum (b)
http://www.odfed.org/biz-kimiz/

„16 aktif üye derneği olan ve 4 vakıf tarafından desteklenen ODFED, ağırlıklı olarak otizmden birincil derecede etkilenen aile bireylerinden oluşmaktadır. Bugün itibariyle ODFED ’i temsil eden illerimiz İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Edirne, Balıkesir, Manisa, Zonguldak, Antalya ve Samsun’dur.

ODFED ’in ana hedefi; toplumsal bilinçlendirme ile otizmli bireylerin vatandaşlık hakları çerçevesinde gerekli sağlık, eğitim, meslek edinme ve bakım sorunlarının giderilmesi için çalışmaktır. Daha açıklayıcı olarak ODFED, otizmli çocukların sağlık ve eğitim gibi haklarının elde edilmesinde gereken hukuki süreçlerde, ayrımcılık, hak mahrumiyeti gibi konulara maruz kalmış otizmli çocuklara ve ailelerine destek vermektedir.“ (ODFED, ohne Datum (b))

Otizm Vakfi ist eine Autismusvereinigung mit Sitz in Ankara, die von Eltern autistischer Kinder gegründet wurde.

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Ailelerle Yol Haritası, ohne Datum (b)
https://www.otizmvakfi.org.tr/ailelerle-yol-haritasi/26

„EĞİTİM ORTAMLARI

Kaynaştırma Eğitimi

Kaynaştırma, özel eğitim gerektiren çocukların eğitimlerini normal gelişim gösteren çocukların devam ettiği resmî veya özel okullarda sürdürmeleridir. Özel eğitim gerektiren çocuk okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim kurumlarında kaynaştırma eğitimi alabilir. Kaynaştırmaya devam eden özel eğitim öğrencilerine ve bu öğrencilerin öğretmenlerine gerekli destek hizmetler devlet tarafından sağlanmalıdır. Destek hizmetler, özel eğitim öğrencilerinin kaynaştırma ortamlarına uyum sağlamalarına yada ders programlarında gerekli uyarlamaların yapılmasına yönelik hizmetlerdir. Özel eğitim gerektiren çocuğunuz okuldaki zamanının tümünü normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı sınıfta geçirebileceği gibi (tam zamanlı kaynaştırma), okuldaki zamanının bir bölümünü özel eğitim sınıfında da geçirebilir (yarı zamanlı kaynaştırma). […] Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda öğrencinin yetersizliğine uygun fiziksel, sosyal ve psikolojik ortam düzenlemeleri yapılır. Bu okul ve kurumlarda öğrenciye verilen eğitim hizmetlerinin etkin bir biçimde yürütülebilmesi amacıyla özel araç-gereçler, eğitim materyalleri, öğretim yöntemleri ve öğrenci başarısını değerlendirme yöntemleri kullanılır; ayrıca, destek eğitim odası açılır. Kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlardaki personel, diğer öğrenciler ve onların aileleri; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin özellikleri hakkında RAM [Rehberlik ve Araştırma Merkezine] ve okuldaki BEP [Bireysel Eğitim Programı] geliştirme birimindeki ilgili kişiler tarafından bilgilendirilir. Okul ve kurumlarda, kaynaştırma yoluyla eğitim alacak öğrencilerin bir sınıfa en fazla iki öğrenci olacak şekilde eşit olarak dağılımı sağlanır. Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin destek eğitim hizmeti almaları için gerekli düzenlemeler okul tarafından yapılır. Bu doğrultuda destek eğitim hizmetleri, sınıf içi yardım şeklinde olabileceği gibi destek eğitim odalarında da verilebilir.

Özel Eğitim Sınıfı

Özel eğitim sınıfları, resmi ve özel okulların bünyesinde özel eğitim gerektiren öğrenciler için açılan sınıflardır. Hangi okullarda hangi engel gruplarına yönelik özel eğitim sınıfları açılacağına Milli Eğitim Müdürlükleri karar verir. Otizmli çocuklar için açılan özel eğitim sınıflarında sınıf mevcudu en fazla 4 öğrencidir. Özel eğitim sınıfını tamamlayan öğrencilere diploma verilmez, okur-yazarlık belgesi verilir.

Özel Eğitim Uygulama Merkezleri

Zorunlu öğrenim çağında olup normal ilköğretim programlarına devam edemeyecek özelliklerde olan otizmli öğrenciler için resmî ve özel özel eğitim uygulama merkezleri açılır. Özel eğitim uygulama merkezleri gündüzlü eğitim kurumlarıdır. Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

Özel eğitim uygulama merkezlerinde bireylerin öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak her çocuk için bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireysel Eğitim Planlarında yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.

Özel eğitim uygulama merkezlerinde; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Bire bir eğitim uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından belirlenir.

* Zorunlu öğrenim çağı sonuna kadar sekizinci sınıfı bitiremeyen Özel eğitim uygulama merkezleri öğrencilerine en çok iki öğretim yılı daha okula devam etme hakkı verilebilir. * Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden her öğrenci için yılda iki defa olmak üzere bireysel gelişim raporu hazırlanır. Bu rapor yarıyıl ve öğretim yılı sonunda karneyle birlikte öğrenci velisine gönderilir. Öğrencinin gelişiminin ailesi tarafından izlenerek eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla hazırlanan raporda; öğrencinin bireyselleştirilmiş eğitim programında yer alan bilgi ve becerileri kazanım düzeyi ayrıntılı olarak gösterilir. Karneler ve bireysel gelişim raporları sınıf öğretmenleri tarafından hazırlanır. Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden öğrenciler başarısız notla değerlendirilemez. Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden öğrencilerin kaynaştırma uygulamaları kapsamında, yetersizliği olmayan akranlarının devam ettiği okul ve kurumlarda bazı derslere ve sosyal etkinliklere katılması mümkündür. Bu amaçla otizmli çocuğunuz için RAM’a başvurabilirsiniz.“ (Otizm Vakfi, ohne Datum (b))

·      Otizm Vakfi: Otizm Vakfı Hakkımızda, ohne Datum (c)
https://www.otizmvakfi.org.tr/hakkimizda/9

„Otistik çocukların eğitilecekleri, eğlenecekleri, çalışıp üretecekleri, diğer insanlarla kaynaşacakları, sosyal etkinlikler yapacakları, beceriler kazanacakları, yeteneklerini geliştirebilecekleri, barınabilecekleri yapılandırılmış kurumlara büyük bir ihtiyaç bulunmaktadır.

Amacımızı gerçekleştirmek için ilk adımı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının desteği ile attık. Belediyeye ait İncek’te bulunan 3 binada faaliyete başladık.

Ankara İncek’te bulunan günlük yaşam merkezi 2013 yılı Haziran ayında ‚Spor Eğitim Merkezi‘ ile başlayan çalışmalarımız, ‚özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi‘ ve ‚iş ve mesleki eğitim merkezi‘in de açılması ile daha da çeşitlendirilmiş, zenginleştirilmiş durumdadır.“ (Otizm Vakfi, ohne Datum (c))

Die Autor·innen Mustafa Rrfat (Washington University, St. Louis, USA), Orhan Koçak (Abteilung für Sozialarbeit, Universität Istanbul) und Büşra Uzun (Lokman Hekim Sonderpädagogische Schule, Istanbul, Türkei) veröffentlichten den untenstehenden Artikel im wissenschaftlichen Journal Global Social Welfare von Springer Nature.

·      Rrfat, Mustafa et al.: Parenting Challenges in Families of Children with a Diagnosis of Autism Spectrum Disorder: A Qualitative Research Study in Istanbul, In: Global Social Welfare, 23. Februar 2023
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9947891/

„Economic Problems Regarding the Needs of the Child

Participants cited economic problems in purchasing diapers, the provision of materials for the child’s education, and providing for therapies, diets, and health needs of the child.

‘I use a diaper for my child. For example, our state also provides diapers, but three packages every 2 months are not enough. I am having difficulties with my child because of it…Teachers say buy this game for the development of the child; I cannot buy it. There were paid classes, and some mothers take their children to those classes.’ (Mother, 37)

‘There are lots of expenses, private lessons, language therapy, swimming, sports, etc…. I took my child to special sessions for sensory development for 4 years. We went to individual and group classes. My child took lessons for 4 hours a day, and then we gave my child to special education from morning to evening. I hired a language therapist and a private tutor at home.’ (Mother, 44)“ (Rrfat et al., 23. Februar 2023).

Das Stockholm Center for Freedom (SCF) ist laut eigenen Angaben eine gemeinnützige Interessenvertretung einer Gruppe von türkischen Journalist·innen, die im schwedischen Exil leben und die sich für Rechtsstaatlichkeit, Demokratie und Menschenrechte mit besonderem Schwerpunkt auf der Türkei einsetzen.

·      SCF – Stockholm Center for Freedom: Disabled people among the most discriminated against in Turkey, says HDP report, 6. Dezember 2021
https://stockholmcf.org/disabled-people-among-the-most-discriminated-against-in-turkey-says-hdp-report/

„Many disabilities such as autism, learning disabilities, blindness and mental illness are also used as insults, creating the impression that neurodiverse people are ‘lesser humans’ and are the subject of ridicule.“ (SCF, 6. Dezember 2021)

Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı’nda (SOBE) ist eine Stiftung, die ein Ausbildungszentrum für Menschen mit Autismus in Konya betreibt.

·      SOBE – Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı’nda: Startseite, ohne Datum
https://www.sobe.org.tr/index.html

„Vakfımızda eğitim gören bir çok öğrenci eğitim olanaklarından farklı düzeylerde yararlanmaktadır. Her öğrencimiz için mezuniyet tek hedef olmamakla birlikte tüm ilerlemeler bizler için çok önemli ve değerlidir. Bazı öğrencilerimizde ilk adımı atmak, bazen okuma yazmayı öğrenmek, bazen bir yemeği yapmak, ilk kelimeyi söylemek ya da bir işte çalışmak gibi bizleri çok mutlu eden sayısız başarıları sıralayabiliriz.“ (SOBE, ohne Datum)

Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı (TODEV) ist eine 1991 von Eltern autistischer Kinder gegründete türkische Stiftung.

·      TODEV – Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı: TODEV Kimdir?, ohne Datum
https://todev.org.tr/todev/

„1991 yılından beri TODEV, amatör ruhla, otistik bireylerin yararına faaliyetler düzenlemekte, projeler yürütmektedirler. TODEV, 25 yılı aşkın bir süre içinde 2 okul, 1 yaşam merkezi açılmasına önayak olmuş, Atatürk Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü ile işbirliği yaparak, alanda çalışan eğitimcileri, öğrencileri ve aileleri eğitmek amacıyla İstanbul Otizm Eğitim Günleri adı etkinlikler düzenlemiştir. Ülke çapındaki bu etkinlikler otizm konusunda çok önemli çalışmalara imza atmış değerli bilim insanlarını ağırlamış ve otizm hakkında farkındalık yaratma görevini sürdürmek için bu etkinlikleri her yıl gerçekleştirmiştir. Vakıf bu alanlarda çalışmalarını halen sürdürmektedir.” (TODEV, ohne Datum)

Tohum Otizm Vakfi ist eine türkische Autismus-Vereinigung.

·      Tohum Otizm Vakfi, Özel Tohum Vakfı Özel Eğitim Uygulama Okulu, ohne Datum (a)
https://tohumotizm.org.tr/ozel-tohum-vakfi-ozel-egitim-okulu/okulumuz/

„Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları’nda otizmli çocuklara erken çocukluk, okul öncesi ve okul eğitimi ile destek eğitim hizmetleri sunulur.

Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları’nda yürütülen yoğun özel eğitim hizmetleri, başta  Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere pek çok ülkede 40 yılı aşkın süreli bir geçmişi olan uygulamalı davranış analizi (ABA-Applied Behavior Analysis) modeline dayalıdır. Uygulamalı davranış analizi, otizmli çocuklara yönelik bilinen bilimsel ve en etkili eğitim modelidir.“ (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (a))

·      Tohum Otizm Vakfi, Burs Koşulları, ohne Datum (b)
https://tohumotizm.org.tr/ozel-tohum-vakfi-ozel-egitim-okulu/burs/

„Özel Tohum Vakfı Özel Eğitim Uygulama Okulu’nda ücretsiz, tam/kısmı burslu okuyabilmek için başvuracak öğrencilerde bazı koşullar aranmaktadır, koşullar ve başvuru için burs politikasını inceleyiniz.“ (Tohum Otizm Vakfi, ohne Datum (b))

---